Notitia hungáriae novae historico geographica (Budapest, 2012)

Vas vármegye

ADDITIONES COMITATENSIUM

415

e. ) Ad arcem Rohoncz, velut in pede montium, elevatiori tamen, et amoenissimo loco positam, sumptuosam, ac principis etiam terrae habitationi sufficientem, saluberrimo aeris beneficio dotatam, murisque, ac vasto fossato, simulque valida, et notabili turri munitam, pertinent loca sequentia:

Oppidum nominis ejusdem, circa circum dictam arcem adjacens, et in bifariam, Germanicum nempe, et Croaticum divisum, cui [p. 336.] singularem laudem Ecclesia Magnae Matri dicata, magnisque sumptibus, et opere in medio fori posita, cum duobus rivulis, uno nimirum dictum ejusdem forum, altero vero dictam arcem ex parte orientali alluente, septemque molas farinaceas1 in gremio ejusdem oppidi habitas versante, non secus certa insigni, ac in partibus Hungáriáé2 vix alicui pari domo granaria afferunt; idemque oppidum horti amplissimi dominales, cum annexis viridario, ac omnis ferme generis fructuum deliciis donato pomario, quem ad modum et vasto, simulque ultra morem alibi observatum, copiosissime, et eleganti, ac nuspiam visa forma, ex meris lapidibus ad normam urbis cujuspiam exstructis cellariis ornato, et generosum vinum procreante promonthorio nobilitant.

Huic oppido, et arci ex parte orientali ad distantiam mediae horae occurrit possessio Bosok, aeque cum promonthorio, priori contiguo, adeoque non ultimae procreationis, cumque duobus castellis, primo quidem muris, ac vivario piscium cincto, et ad occidentem posito, cum potioritate ejusdem possessionis ditioni [p. 337.] omnino crebro recensitae familiae comitum de Batthyán subjacente, altero vero versus orientem sito, cum residua portione possessionis ad familiam utique nobilem, ipsaque antiquitate commendatam Sibrik de Szarvas Kend3 spectante, cum rivulo eandem possessionem decurrente, ac ex montibus ibidem situatis prorumpente; molam unam farinaceam4 unius rotae versante, ac etiam truttas progenerante.

Praeterea Hodász, Inczéd, Fölsö-Csatár, Szerdahely, in parte potiori Czák, Velem, Nagy-Narda, Perenye, Csajta, et Csém.5

Hoc dominium a potiori in plano situm est, habet nihilominus etiam praeter praescriptos, aliquos alios etiam montes cum mediocris procreationis promonthoriis. Incolae ejusdem Germanico, Hungarico6 et Croatico idiomate promiscue utuntur, et inter hos Iudaeorum quoque non exiguus7 numerus conspicitur. Et hi omnes indiscriminatim sumti,8 manualibus laboribus, agricultura,9 ac in10 partibus montosis etiam vinearum cultura11 vitam suam sustentant, [p. 338.]

Est etiam intra dominii hujus12 montes supra dictam13 possessionem Velem in summitate posita certa eremus S. Viti, cum ecclesia et habitatione eremicolarum, ubi etiam quotannis14 in ipso videlicet S. Viti festo ex omnibus ferme comitatus hujus partibus, cum processionibus summaque solennitate15 devotorum fit concursus, ibique Dominus Omnipotens in dicto sancto suo laudatur.16

f. ) Ad arcem Körmend, et oppidum nominis ejusdem, velut ad Arabonem, et quidem ad meridiem situm, prioribus quidem hostilibus temporibus Canisae oppositum validum praesidium, tandem vero per factionis Rakoczianae asseclas, ex toto ferme dirutum, Vulcanoque consecratum, modo vero ex ipsis ruderibus per Excellentissimum Dominum Comitem Ludovicum de Batthyán, supremum, et perpetuum Comitatus hujus comitem sumptuose reaedificatum, amoenioribusque tam ab orientali ejusdem latere, quam etiam septentrionali positis, exquisitisque pomis aurantiis, et citrinis, piperis item, et fabarum Arabicarum arbusculis, ac aliis exoticis fruticibus, fructus speciales, [p. 339.] et rariores sane flores

Ad arcem Rohoncz pertinentia loca:

Ad arcem Körmend loca spectantia:

1 corr. ex farinacias 2 [Canc] 1. c. Ungariae 3 corr. ex Kender sec. [Cane] 1. c. p. 32. 4 corr. ex farinaciam

5 corr. ex Csei sec. [Canc] 1. c. 6 [Canc] 1. c. Ungarico 7 non exiguus corr. ex genus sec. [Canc] 1. c.

8 [Canc] 1. c. sumpti 9 corr. ex agriculturam sec. [Canc] 1. c. 10 ac in add. sec. [Canc] p. 33. 11 corr. ex

culturam sec. [Canc] 1. c. 12 dominii hujus [Canc] 1. c. comm. 13 corn ex supradictam sec. [Canc] 1. c.

14 [Canc] 1. c. quot annis 15 [Canc] 1. c. solemnitate 16 [Canc] 1. c. laudaretur