Antonius Fekete Nagy: Monumenta rusticorum in Hungaria rebellium anno MDXIV (Magyar Országos Levéltár kiadványai, II. Forráskiadványok 12. Budapest, 1979)
MONUMENTA
mundum Polonie reges illustres universaque eorum regna et dominia, 5 Wallachiam, Slesiam, Lusatiam, Moraviam, Transylvaniam, Sclavoniam, Crohatiam, Dalmatiam, Prussiam, Livoniam, Lyth.uaniam, Russiam, Mosco viam omnes que et singulas illorum regnorum civitates, terras, oppida et loca atque alia eis adiacentia necnon ad Dacie, Norvegie, Svetie regem et regna nostro et apostolice sedis legato, salutem etc . . . 10 Cum itaque prefatorum Hungarie Polonieque regum et primatum illorum regnorum <ex> litteris et nuntiis et relatione fide dignorum illorum partium nuper non absque animi nostri displicentia ad nostras aures pervenerit immanissimos orthodoxe fidei hostes Turchos superiorum temporum victoriis elatos Christianam religionem extinguere conari 15 ac eius cultorum innocentissimum sanguinem indefessa rabie sitire Tartarosque etiam glaciális oceani Íncolas universa peditum ac equitum manu dictorum regnorum fines crebris incursionibus diripere, igne ferroque vastare continuo que novos moliri apparatus, ut ad primam occasionem impio ac detestabili bello occupatis inter se principibus Christia20 nis dicta regna et precipuo Turci Hungarie regnum, quod semper Christiane religionis vallum et antemurale est habitum, maximis comparatis exercitibus aggrediantur eoque perdomito ad cetera eis facihor aditus pateat, dudumque nonnulla ipsius regni oppida et castra Treberuck, Thessem, Barka, Soko] , Waya et in Crohatia Dalmatiaque provinciis Syn et Chas25 ninam, que situ locique natura admodum munita viginti quinqué millibus aut circiter passuum a Spalatro distat, quod est Venete ditionis et plura alia in partibus Christianorum ceperint totamque non solum Hungáriám, Crohatiam et Dalmatiam, verum Sclavoniam ac finitimas eis et adiacentes provincias et populos metu consternarint simulque ex superioribus sep30 tentrionis partibus idem Tartari pugnaces quidem, sed Scythica execrabilisque colluvies, qui cum eisdem sentiunt Turcis et non animis solum ad persequendam Christi fidem et extollendam spurcissimi Mahumeti sectam, sed affinitatibus coniuncti Polonie regnum validissimo equitatu invaserunt non absque illorum regnorum periculo, ad quorum impetus 35 reprimendos Wladislaus et Sigismundus reges prefati cum universa procer um atque ipsorum regnorum nobilium manu mensibus superioribus armati obviam processere; considerantes et mira providentie divine archana solerti indagine pro iugi nobis licet immeritis a Deo commissa cura animo revolventes non sine summa displicentia innúmeras strages 40 populorum, terrarum clades et ingentem Christiani sanguinis effusionem et alia innúmera detrimenta, quibus predicta regna et fideles populi afficiuntur et ne in dies magis ac magis afficiantur, magnopere formidamus, quod que Christianam rem publicam paulatim deprimi diminuique cernimus, voces, audaciam et eorundem hostium potentiam in maius 45 augeri . . . Habita super hiis cum venerabilibus fratribus nostris sánete Romane ecclesie cardinalibus deliberatione matura, licet tua presentia non absque nostra incommoditate carere possimus, tarnen communi bono et Christiane rei publice utilitati consulentes te ad ipsos <(reges) et regna, dominia, 50 provincias et loca dictis regnis subiecta et eis adiacentia tamquam pacis angelum nostro et huius sánete sedis apostolice nominibus ad sumendam et faciendam in Turcos et Tartaros sanctam et inprimis necessariam expeditionem — aut ubi tibi magis necessarium videbitur — ad integrum 3 Monumento rusticorum . 33
