Franciscus Dőry: Decreta Regni Hungariae : Gesetze und Verordnungen Ungarns 1301–1457 (Magyar Országos Levéltár kiadványai, II. Forráskiadványok 11. Budapest, 1976)

Decreta

nos arestare

1

, detinere vel modo aliquo"

1 impedire; sed si quis contra talem quidquam" actionis

0 habet

p vel habuerit, id in presentia iudicis

0 sui° ordinarii exequatur

q

, prout retroactis temporibus fieri in talibus

r secundum regni

s nostri

s iustitiam* consuevit, ita quod innoxii pro nocentibus nullo modo aggraventur". VIII. Statuimus etiam et ordinamus

a

, quod quemadmodum antiqua regni nostri habet consuetudo, ut

b si cuiquam in villa vel

c possessione alicuius domini terrestris, cuiuscunque status et conditionis, tarn ecclesiasticus, quam secularis existat, aliqualis inferretur iniuria, dampnum vel offensa

d

, talis lesus seu

e dampnum passus

f primo ad dominum seu iudicem illius possessionis accedendo iustitiam postulare teneatur

g

, et si talis dominus vel iudex sibi iustitiam facere contempserit, ad comitem provinciáim valeat appellare", et si comes etiam in reddenda iustitia tepidus fuerit vel remissus, ad nostram regiam maiestatem possit etiam

1 appellare

h

; ita nunc quoque volumus, ut si alicui persone regnicole vel extranee in aliqua civitatum

k

, opidorum et villarum

1 liberarum nostrarum

1

" per aliquem, cuiusvis status existat et conditionis, aliqualis iniuria, offensa" vel dampnum" fuerint irrogate

0 vel illata, tunc talis lesus seu

p dampnum passus primo coram iudice illius civitatis suam

q debeat prosequi iustitiam. Et si iudex et iurati illius' civitatis iustitiam sibi debitam facere recusaverint vel exhibere distulerint, tunc ipse lesus vel dampnum passus ad magistrum tauarnicorum

s nostrorum suam* causam attrahere valeat atque possit. Deinde si etiam ipse" magister tauarnicorum

v nostrorum* super huiusmodi querela iustitiam ministrare

w contempserit, tunc liceat annotato leső vel dampnum passo ipsius magistri tauarnicorum"

y iudicio dimisso suam VIII. a D, R, Sa, Z ordinavimus b Sz om. c E, R seu d Sa add. tunc e D, E et; Ko vel f Z om. 8 Ka, Ko, Z tenetur; R add. ab eodem h Sa appelare 1 D, E om. k N civitate 1 N add. nostrarum m D, E, N om. •" ' E, N, Sa dampnum vel offensa ° E irrogata p E, H, Ko vel 0 R sua 1 R ipsius * E, N thauernicorum; R, Sa, Z tauernicorum 1

" ' Zom. u D om. v E, N tauernicorum w Sa facere * E, N thauernicorum; R, Z tauernicorum y D, H, Ka, Ko, Z add. nostrorum z Sa atrahere VIII. 1 Im Sinne des G. A. war der Tavemikalstuhl das Appellationsgericht der königlichen Städte, Marktflecken und freien Dörfer, wovon eine weitere Berufung zur königlichen „persönlichen Anwesenheit" offenstand. In der Praxis haben die sieben (später acht) königlichen freien Städte sich den Tavemikalstuhl angeeignet, während die Rechtsstreitigkeiten anderer Städte an den königlichen „Personalis" weitergeleitet wurden. S. I. Szentpétery d. J.: A tárnoki ítélőszék kialakulása (Die Entwicklung des Tavernikalstuhles). Századok 68 (1934) pp. 510-590; Kubinyi (v. Comm.).