Református Kollégium, Marosvásárhely, 1894. Az iskola múltja

86

almit, senectutem oblectant, secundas res ornant, in adversis perfugium ac solatium praebent, delectant domi, non impediunt foris, pernoctant nobiscum, peregrinantur, rusticantur. 0 vitae sapientia dux! vitalis indagatrix, expultrix vitiorum! Quid, non modo nos, sed omnino hominum vita sine te esse potuisset ? Tu urbes peperisti, tu dissipatos homines in societatem vitae convocasti, tu eos primo inter se domiciliis, deinde conjugiis, tum literarum et vocum communione junxisti; ad te confugimus , a te opem petimus, ut antea magnä ex parte, sic nunc penitus totosque nos tibi tradimus. — Secundo loco interest discipulorum, si velint propositi sui compotes fieri, atque etiam, si non summum, saltem mediocrem studiorum consequi et ascendere gradum; nec non famű, elucere, celebrari ac per hominum ora volitare, ut nullos labores, nullos sudores detracted; non fame, non difficultate vigiliarum, non saevitia frigoris, non denique amore divitiarum, non deliciis aut libidinibus voluptatum mundi avocentur, absterrentur, seque abduci patiantur. Durum est huc tendentibus gressu premendum iter, per charybdes, per scyllas, per mille pericula huc enitendum. Nihil hic valet socordia, nihil otium, nihil mollities carnis. Nam ardua per praeceps gloria vadit iter. Non debet eos terrere difficultas accessus, non amara radicum studiorum: sed fructus potius dulcis duci, quem olim carpturi sunt, semper memoria revolventes seque in tanta asperitate viae confirmantes versibus de litera Ypsilon apud Yirgilium contextis, qui sic sonant:

Litera Pythagorae discrimine secta bicorni Humanae vitae speciem praeferre videtur.

Nam via virtutis dextrum petit ardua callem,

Difficilemque aditum primum spectantibus offert.

Sed requiem praebet fessis in vertice summo.

Molle ostentat iter via lata, sed ultima meta Praecipitat captos, volvitque per ardua saxa.

Quisquis enim duros casus virtutis amore Yicerit, ille sibi laudemque decusque parabit.

At qui desidiam luxumque sequetur inertem,

Dum fugit oppositos incautä mente labores,

Turpis inopsque simul miserabile transiget aevum.1

1 Lásd 96 b- szám alatti kötetben, Koncz J. birtokában,