Rainer Pál: Ádám Iván veszprémi kanonok pálos kolostorokról készült rajzai a veszprémi Laczkó Dezső Múzeumban (Veszprém, 2016)

Liczba jego prac archeologicznych i historycznych wynosi łącznie 40,21 ale części z nich nie wydano, pozostały w rękopisie.

Iván Ádám poza swoją działalnością związaną z powołaniem, nauczaniem i zamiłowaniem do antyczności, w swoim środowisku zawsze i wszędzie dążył do poprawy stanu rzeczy. Dziś powiedzielibyśmy: wykonywał szeroką działalność społeczną.

Był członkiem, a od 1908 roku członkiem komisji, Towarzystwa Miłośników Muzeum Komitatu Veszprém, następnie od października 1911 roku do grudnia 1913 pełnił funkcję jego prezesa. Wówczas podarował 5000 koron na dopiero co powstające muzeum.

Wynagrodzenie otrzymywane za posadę kanonika już w dniu wypłaty regularnie przekazywał burmistrzowi, aby ten przeznaczył je na pomoc ubogim. Miasto Veszprém praktycznie z jego darowizn utrzymywało zarówno katedrę, jak i szpital. Swój majątek w testamencie zapisał na rzecz domu dla ubogich, szpitalowi i sierocińcowi. Mało troszczył się o powierzchowność. Zanotowano, że nawet jako kanonik swoje zwyczajowe spacery odbywał w postrzępionej sutannie, dziurawych butach i lichym ubraniu.22 To wszystko go nie obchodziło. Dla niego najważniejsze były sprawy serca i ducha.

Możemy tylko żałować, że - nie licząc zapisków przechowywanych w bibliotece kapitulamej w Veszprém - nie zachowały się, albo nie są znane inne notatki. Nawet z tego powodu, że znając zapiski jego „kolegów księży”, benedyktyna Flórisa Romera (1815-1889),23 czy pijara Dezső Laczkó (1860-1932),24 słusznie można zakładać jak wiele wartości zostało utraconych, co wynika z dowodów działalności nie mniej od nich aktywnego Ivána Ádám.

Kanonik z Veszprém zmarł w wieku 84 lat, otoczony powszechnym szacunkiem i miłością, był charakterystyczną postacią dla urbanizujących się Węgier, która swoją sumiennością, zdolnościami i wiedzą była nie tylko zdolna do przejścia ze stanu chłopskiego do klasy średniej, ale która dzięki swojej erudycji i ciekawości świata, obok wyuczonego zawodu, tworzyła znaczące dzieła na obszarze wybranym z pasji. Mimo, że na przestrzeni ostatnich ośmiu dziesięcioleci, które upłynęły od jego śmierci czas wycisnął swoje piętno na jego twierdzeniach i założeniach, to w istocie rzeczy niewiele się zmieniło. Po dziś dzień możemy odczytać na jego grobowcu, na cmentarzu Alsóvárosi w Veszprém: „IVÁN ÁDÁM - PRAŁAT, KANONIK KANTOR, DIAMENTOWY KAPŁAN, DIAKON STAŁY, HONOROWY OBYWATEL MIASTA VESZPRÉM, DOBROCZYŃCA UBOGICH”.

17