Waldstein, Francis – Kitabiel, Paul: DESCRIPTIONES ET ICONES PLANTARUM RARARIORUM HUNGARIAE VOL. 2. (1802)
XXI / Eft praeterea ea plerarumque fcaturiginum , quae aquas e montibus mittunt, indoles, ut, cum in his aut pluviae copiofiores cadunt, aut major vis nivium fubito liquatur, enormem quantitatem aquae profundant, quo fit, ut amnes ac rivi fcepe repente nimium quantuin intumescant, horrendo cum impetu proruant, obvia diruant, atque eam aquarum copiam ad orificia, queis hauriendi funt, adferant, quae tota abforberi nequeat. Idem contingit alias, cum ora ifta illato ilramine, fceno aliisve rebus obftruuntur anguitanturve. Quibus igitur in cafibus loca vicina inundari neceife eít: fic amnis Licca anno igoi ad inferius Kofzin tantum aquarum congeiferat , ut, cum orificia tantum parti minori hauriendae fufficerent , ad altitudinem 15 orgyarum intumuerit , damno ingenti vicinis terris , et fummo periculo accolis illato , ita et Korbaviae rivi non femper toti abforberi poifunt ad Pechane , ubi plerisque annis , quibus plus nivium pluviaeve cadit , magna pars fertilis foli aquis obruitur , et per plures hebdomades menfesve obfidetur; eadem qualitate etiam metuendus eft Gaczka amnis , qui gurgites ad Ottochacz , Suiczam et Berlog patentes non femper totus fubire poteit. Quin aqua iisdem in cafibus faepe etiam talibus in locis erumpit copiofiifima , in quibus maxima anni parte aut parca aut nulla eft: ita, dum in Plilfivicza uberiores diuturnioresque pluviae cadunt , aut nives fubito liquescunt , ad Priboj pagum , nominatae alpi fubjectum , aqua e fundo prorumpit j depreifiora loca inundans , poft aliquot dies iterum difparitura; talis locus etiam ad dextram viae , a nominato pago Koreniczam ducentis ; in fylva nobis oítenfus eít, fic et antrum, fupra jam fub nomine Zelena Pechina commemoratum, alias ficcum, nonnunquam ftupendam vim aquse repente evomit , quae ad inundandam partem Korbaviae , a fertilitate maxime laudatam, potiifimum confert ; eadem aqua per meatus fubterraneos etiam ad campum Bilo - Polje , licet montibus a Korbavia discretum , pertingere videtur ; cum is, licet aquis fluentibus deftituatur , eodem tempore , quo Pechanenfis vicinia , inundari foleat, aquis ex imo profilientibus. Sed ut rivi et amnes non raro aquis nimium exuberant , ita aeftatis tempore , cum diuturnior ingruit ficcitas , non pauci fere penitus deficiunt aut omnino exficcantur, ut incolae montofarum partium cum rebus fuis jam aquae copia periclitentur, jam eam pro neceífitatibus e longinquo adferre cogantur : in Korbavia anno 1802, quo ibidem verfabamur , menfe Julio rivi jam deficiebant inolis , cum adhuc magna pars ejusdem et campi Bilo-Polje aquis obfeifa erat ; in Licca eodem tempore omnes alii parcam ferebant aquam , ali fere ficcati erant , et incolae locorum , inter Gaczkam et Liccam amnes poiitorum , pecora pro potu ad alterutrum abigere debebant. In parte montofa plerique amnes et rivi : velut Licca , Novchicza , Szluinchicza , Mresnicza , Thuinchicza , Dobra , atque ipfa etiam Unna , Korana et Colapis altis petrofisque ftipantur ripis , faxis calcareis in profundos alveos exefis , omliesque celeri feruntur curfu. Quin noti pauci etiam cum ftrepitu aures feriente per faxa ruunt , aut fpectaculo animum percellente ex alto prolabuntur : fic Gáczka, quae ceterum moderato provolvitur flumine , ad Ottochácz atque ad Suiczam , poitquam aquas in ftagnum diffuderat , multiplicibus catarractis in gurgites , quibus hauritur, ftrepens illabitur , hoc fuo lapfu plures molarum rotas impellens ; magis autem qualitate hac fpectabilis eft Szluinchicza , quae ad Szluin fub rupe arcis ex anguftiore alveo prodiens ampliifime latescit, et per fcopulos, quos topho identidem f