Waldstein, Francis – Kitabiel, Paul: DESCRIPTIONES ET ICONES PLANTARUM RARARIORUM HUNGARIAE VOL. 1. (1800)
VIL e luit, Sí qtias ad tlíermas Herculis amais Cserna praeterlabitur. Ad hanc montium catervam praeterea adhuc pertinent Verfety enfes, verfus occafum in plauitiem ita protrufi, ut cum reliquis nonuiíi per colles conjuncti peneque ifolati fint. 5) A montibus nunc defcriptis maximo intervallo fejuncti funt Occidental es; ab illis enim juxta Danubium Sí Dravurn adfcendendo continua eít planities ad Serviam, Sciavoniam Sí Croatiam accedens. In diftrictum muro-dravanum quidem monticuli e Styria emittuntur ; fed hi brevi iterum deficiunt, ut adeo montes occidentales proprie in Comitatu Caftri ferrei non procul Arabone fluvio fucceffive eleventur, catenam efficientes, quae Styriae Auftriaeque contigua verfus Laitani recurvatur, prope fluvium hunc non procul Neoftadio per colles deficiens. Haec fere tantum unica valle, per quam primitiae amnis Répcze ex Auftria influunt, interrumpitur, Sí ramurn non mediocrem verfus Sopronium in Orientem extendit, nec praeceps , nec nifi paucis in locis rupeftris, Sí aliis tractibus limitaneis humilior , ut tamen pone Szent Elek in Comitatu caftri ferrei, Sí in monte Rofaliae fupra arcem Fraknó ab alpina celfitudine, faltem fpectato climate, non multum diftet. 6) MEDITERRANEI, qui fcilicet a reliquis Sí a limitibus regni longius recedunt, partim in feriem fere continuam dispofiti, partim omnino ifolati funt. Alii nimirum a Danubio, quo a promontorio danubiali refciffi funt, primum per provinciám Comaromienfem, Strigonienfem Sí Piléfienfein diffunduntur; inde anguftati per Albenfem directione inter meridiem <3: occafum extenduntur, hucusque vértefienfi u m montium nomine noti; tuin vero altitudine Sí latitudine iterum augentur majoréin partém Comitatus Vefzprimienfis occupantes , a Balatoné lacu fere usque Pápám diiatati, denique juxta illum etiam per Szaladienfem provinciám usque ad alterum ejusdem lacus extremum ultra fíefzthely protendunt ad oppidum ifthoc in colles , fere usque Zalam fluvium procurrentes , imminuti. Qui in hac ferie inter Strigonium Sí Veterobudatn continuo tractu Danubio accedunt , reliquos altitudine fuperant, Sí per flexuofam vallem fere feparati funt, in utroque latere : fcilicet Danubium Sí meridiem fpectante, pluribus locis praerupti. Sed Sí reliqui ad Budám, Csákvár, Aracs, Czefznek, Sümegh, alibiqua rupes nudas exhibent , Sí aliquot vallibus interrumpuntur , inter quas maximé memorabilis eft, quae e planitie inter montes, quos celebris fylva Bakony obfidet, Őrillos, qui in provincia Szaladienfi ultro verfus Zalam diffunduntur, anguftata penes montem Badatfon ad Balatonem accedit, Sí rivum in hunc deducit. Inter ifolatos montes maximam adtentionem Sí admirationem merentur, qui per vallem nunc memoratam usque in planitiem fuperiorem fparfi funt. Inter hos notamus prae omnibus jam nominatum Badatfon, qui in ipfo Balatonis litore eminet, vallem illám hic fere ciaudens, Sí vertice fuo reliquos profpiciendi opportunum locum praebens. Prope hunc proílat mons minor Sí nudus, exquifite conicus, quem hinc accolae etiam Csúcsos, i. e. conicum, nominarunt. Ab illo Sí a fe invicem majoribus vallibus fejuncti funt alii duo eodem majores, quorum alter Szent György, alter ut pagus adfitus, Csobáncz audit. Ab utroque vix horae fpatio verfus Septemtrionem diftat Halap cum pago cognomine; Sí ab hoc ad montes e Bakony continuatos accedit alius, quem a forma fua Hegyesd vei Hegyes quafi acuminatum , dicunt. Ab Halap monte, qui cum hactenus memoratis fitum fuum in Comitatu Szaladienfi obtinuit, ultra 4 milliaria in provinciám Vefzprimienfem feceffit a vino celebratus Somló. Sághegy autem ab omnibus his aliisque maximé remotus eft, in planitie Comitatus Caftri ferrei folitarius proftans. Omnes hi, exceptis Csucfos