Bárth János szerk.: Cumania 21. (A Bács-Kiskun Megyei Önkormányzat Múzeumi Szervezetének Évkönyve, Kecskemét, 2005)

Bárth Dániel: Statuta Generalia (1738) – Vallásosság és mindennapi élet Patachich Gábor kalocsai érsek általános rendelkezéseinek tükrében

162 Barth Dániel Quarto: et quia devotio ad omnia utilis, populo parochiano (idem est de filiali) omnimode persuadendum erit, ut erga sanctum in sacro baptismate pro patrono susceptum, et erga patronum vel patronam ecclesiae parochialis vel filialis specialem habeat fiduciam et devotionem; conabunturque parochi id efficere, ut quisque pagus pro capacitate mediorum suorum ecclesiae patroni lapideam vel ligneam statuam fieri, et in medio fori vel platea collocari et erigi curet, ad quam, dum tempus permittet, populus in unum congregatus suam mane vel vesperi recitando vel cantando peragat devotionem. Similiter adhortabuntur parochi, ut matutino tempore, dum nimirum homines ad labores pergunt, loco vani, otiosi et scurilis discursus, vel rosarium recitando, vel lytanias, aut alias devotas cantilenas decantando procédant. Quinto: parochi obligantur omnibus festis et dominicis diebus sacrum pro concredito sibi populo omnipotenti Deo offerre; idcirco est frequentius hoc ipsum e cathedra intimandum, quod sacrum hoc pro parochianis vivis et defunctis applicetur, et summo Deo offeratur, ut vel ex eo stimulentur numerosiores tali sacro interesse, dum pro Ulis, ipsorum parentibus, cognatis et amicis, omnium denique spirituali et temporali incremento oratur, discantque preces suas quo ardentius cum orationibus sacerdotis conjungere, ut pro acceptis per hebdomadam beneficiis maximo et optimo Deo gratias agant, et se iterum pro benedictione spirituali et temporali ejus omnipotentiae recommendent. Sexto: sub tali vero sacro cantato plerumque et frequentius populus concordi voce et devotione alternatim cum magistro cantet orationes mysterio de sacrificio missae plenas, et per apostolicam patrum Societatis Jesu missionem in hac archi-diaecesi cum perpétua sui memoria relictas, ut illa sacrosancta mysteria tenella pubes velut cum lacté imbibât. Neque latini cantus, Kyrie, Gloria etc. per parochos admittantur, nisi in illis dumtaxat festivitatibus, quae ex prioré statute in vigília vesperas habent.

80 Septimo: ubi filiales ecclesiae sunt, inculcetur populo, ut festis et dominicis diebus ad matricem, seu parochialem ecclesiam pro divinis audiendis non turmatim, neque in garritu, clamore et obscenis cantionibus accédant, verum processionaliter bini et bini lytanias Beatissimae Virginis Mariae, vel alias devotas praelaudatae missionis cantiones devote cantando, modeste progrediantur, et ubi per tempus licitum fuerit, etiam vexillum vel crucifixum secum accipiant, ut bono exemplo suo omnibus indicent, se bonos christiano-catholicos esse, quodve ad ecclesiam, non ad popinam pergant. Octavo: per cathedras publicabunt parochi et praecipient populo, ut nuptias moderatas et temperatas servent, neque diurnis, nocturnisve commessationibus et helluationibus inescentur. Praeterea ut donaria occasione sponsalitiorum dari solita non sint excessiva, neque ullo sub praetextu sive in parato, sive in valore (intelligendum est ultra dotem) florenos rhenenses octo superent; et qui taxám hanc excesserit, ad rationem ecclesiae per parochum mulctetur in tanto, in quanto taxám excessit, neque prius copuletur. Caveatur vero in copulatione adventitiorum et extraneorum etc., ut nullus et nulla copuletur absque fide baptismatis et SG

2-ben ezután beszúrva: Ante autem et post suas omnes functiones cantetur lingua vernacula cum populo Laudetur Jesus Christus etc.