Fejér, Georgius: Codex diplomaticus Hungariae ecclesiasticus ac civilis. Tomi VIII. Vol. 6. (Budae, 1837.)

Ad Lectorcm. JTurfcae, queis Regnum Iiungariae seculo XII T-o iueuntc diu multumque periclitahatur , Nationis Hungarae libertate , Regisque eligendi iure ignoratis , sunt concitatae. Steplianus Proto Rex , ac Ladislaus III. Regnuin in temporalibus etiam sedi Pontificiae subdidisse , infeiici errore credebatur. Nicolaus enim VI. PP. ita scripsit ad Episcopum Aesinum: ,,Cum itaque Ilegnum ipsum ad Apostolicam sedem multipliciter pertinere noscatur , te ad partes illas — destinamus— denuncies , praedictum Regnum ad nos et Romanam Ecclesiam ex. eausa multiplici pertinere , aperte ac publice nostro et ipsius Ecclesiae nostrae nomine protestando, ut nullus — iura, quaelibet eo inregno, ad nos et ecclesiam ipsam spectantia, quomodolibet invadere, occupare, vel usurpare praesumat." Item Rudolfo , Romanorum Rcgi, Albcrto quoque Austriae Dnci , quin et Lodomerio, Strigoniensi Primati: ,,Cum praefatum Regnum ad Romanam Ecclesiam ab antiquo etiam pertinere noscatur, et per dictum Regem (Ladislaum) sub obligatione sua et regni sui, tempore , quo — Firmanus Episcopus in ipso delegationis ofiicio fungebatur, non nulla promissa et iurata fuisse — — volunaus , tibique praecipimus, perducere studeas Regnum ipsum ab antiquo etiam ad Romanam Ecclesiam pertinere, sibique fore, ut praemittitur, obligatum." Pontifex ideo ad pretensa iura sua in Hungariam firmanda, Carolum Martellum, Caroli II. Siciliae Rcgis, ex Maria Ladislai Cbuni sorore, filium, Regem dixit, ac per Legatum suum Neapoli anno statim 1290, fecit coronari. ex quo is Spalatenses , ut Regem se agnoscerent, praestitoque iuramento firmarent, sollicitavit; ast hi fidelitatem Andreae , sacro Regni diademate insignito , dica- . tam non posse alteri iurarc, teste Thoma Arcliidiacono, responderant. Telam nibilominus, quam Nicolaus orsus fuerat, mox Bonifacins VIII. PP. staLuit pertexere, mediaque consequendi efiectus , quaequae poterat, adhibuit: Jacobuin Spalatensem A. Episcopum electum , quod coronae fuerit Ilungariae addictus, resignare coegit, substituitque „Petrum Ordinis Minorum Professorem , charissimae in Christo filiae nostrae , Mariae, Siciliae Reginae illustris elc. Capellanum" cum mandatis: „Manus mittens ad fortia, curamque et administrationem eiusdem Spalatensis Eccl^siae prudentia exequi studcas oppositurus te murun: »ro domo Domini accedentibus ex adverso" (V. Breve .. ud farlatum Tomo III. p. 295.). Lodomerio autem in Archi-