Katolikus Főgimnázium, Kolozsvár, 1906
19 Avarum rebus adeo crevit; ut Orientis lmperatores eorum amicitiam quaererent, et auxilia contra suos hostes ab iis peterent. Leo Sapiens Simeonéin Bulgáriáé Regem contra Hungaros concitavit.1 §. 19. Ex his apparet, quod inde ab Aureliani tempore, usque ad Hungarorum adventum, nulii omnino Romani, saltem liberae conditionis in Dacia Trajani habitare, multo minus regnare potuerint propterea, quod ibidem continenti serie potentes populi, Romanis infensi : Gothi, Hunni, Oepidae, Avares, Bulgari rerum potiti sint, qui non tantum Romanos, vei Romanas colonias in suas ditiones non admiserunt; sed eosdem neque in propriis quidem terris quiescere patiebantur. ltaque etiamsi concederetur, quod Valachi ex coloniis Romanis ortum ducant, tarnen cum illae per Aurelianum in Moesiam eductae, nihil postmodum juris in Dacia usque ad Hungarorum adventum habuerint, manifestum est, quod ex aetate, Hungarorum adventum praecedente, nullum jus in Transilvaniam, quae Daciae pars erat, ad Valachos tanquam origine Romanos derivări possit. §. 20. Contra, si Valachorum origo Bulgarica agnoscatur, apparebit, quod dilapsis Avarum rebus Valachi cum Slavis sociati, saltem brevi aliquo tempore Daciam Mediterraneam, seu Transilvaniam ante adventum Hungarorum possederint: praeterea, quod vicissitudines gentis Valachicae cum Imperii Orientalis, ex populo- rum Europaeorum statu pulcherrime conciliari possint. Nimirum Valachi, seu Bulgari plebei cum devictis coloniis Romanis per annos amplius ducentos in Moesia, et partibus Thraciae, seu in ditionibus Bulgaricis habitaverunt: post mortem autem Cubrati Regis, quum quinque ejus filii regnum Bulgaricum in partes dis- traherent; Daciam Slavicam circa Annum 640. spe melioris for- tunae ingressi sunt, ibique superatis Slavis considentes, Avarum clientelae se commiserunt. Avares gaudebant turbări regnum Bul- garorum ideo, quod cum antea eos amicos, et foedere junctos haberent,2 sub Rege Cubrato Anno 635. ad Heraclium defecisse3 aegre tulerint. ltaque Valachi sub praesidio Avarum tranquille in Dacia egerunt, donec regno Bulgarico robur restitutum fuisset. Id factum est aetate Crumni, qui postquam occiso Niccphoro 1. dade maxima Romanos affecisset; Valachos etiam in Dacia habi- tantes sibi subjecit. Avares nihil pro Valachis in Dacia sibi ob1 Leo Grammaticus ad Annum 3. Leonis Sapientis. 2 Theophanes ad Annum 569. 3 Nicephorus in Bev. Hist. 2*
