Linzbauer, Franciscus Xav.: Codex Sanitario-Medicinalis Hungariae 3/1 (Budae, 1853)
Regimen Francisci I. imperatoris ac regis
785 / Instructio pro visitatoribus mortuorum. Visitator, insinuato sibi infirmi cujusdam obitu, illico, quantum fieri potest, domum defuncti ingressurus serio curabit: 1- o. Ut porta et fenestris per aliquot tempus apertis, sive aestate, sive hyeme, aér cubiculi renovetur. 2- 0. Corpus defuncti non illico ex lecto eximi sinat, minus ut illud in pavimento, vel quocunque loco frigido reponatur, sed indusio mundo vestitum, membrisque ejus adhuc calentibus in situm modestum compositis, aliquot horis in obitus loco conservari jubeat. 3- 0. Interea, si aeger nec per Medicum, nec Chirurgum quemdam tractabatur , sollicite sive a domesticis, sive vicinis investiget, de qualiter enata infirmitate , ejusque duratione, et si resciverit eundem ex communi quodam morbo, et post plurium dierum decursum exspirasse: tunc adnotato breviter in pugillari suo defuncti nomine , cognomine, conditione, aetate, morbi duratione, conslitu- taque a tempore obitus post viginti quator horas inhumatione, omnia subinde forma tabellari, ut sub / exhibenda*) post 3 vel 4 horas, cadaver ipsum ad constitutum loci illius reclinatorium mortuorum, deferri praecipiat. 4- 0. Si in loco quodam contingat, homines ex epidemico et contagioso morbo interire, ut variolis, morbillis, petechiis, dissenteria maligna, et similibus, tunc cadaver defuncti sine mora ad Reclinatorium deferri, inhumationemque post 12 horas, imo si putridus ejusdem foetor citius accesserit, etiam post 6 horas instituendam disponat. 5- 0. In casibus, ubi quis subito et absque praevia quadam infirmitate, aut adminus horarum tantum aliquot duratione obiit, jam major circa corpus defuncti habenda est cura. In tali nempe circumstantia corpus adhuc flexile, imo et jam rigidum , pannis laneis calidis, fortiter per brachia, suras, dorsum, perfricari procuret; naribus ejusdem fortissimum quod obtinere potest acetum admoveat; idipsum guttatim et ori ejus instillet; admotis utrique lateri palmis, pectus illius per momenta fortiter comprimat; nares internas pluma oleo madida irritet, et si his sat diu , etiam per horas adhibitis, nulla vitae signa appareant, tunc et quaedam acus tenuioris puncturae, plantis pedum adhibendae, tentari possunt. Quibus tandem nihil proficientibus, corpus defuncti ad Reclinatorium deportetur, et sepultura nonnisi post 24 horas instituatur. 6- 0. Si denique mortes ex fatali quodam casu eveniant, ut si quis: ex vapore carbonum ignitorum, ex musto in cellariis fermentante intereat, non minus si quis laqueo sibi injecto, praecipiti casu in aquam, intensitate frigoris, fulminis ictu, aut casu terrae obrutus, sublatus esse intelligatur, tunc praeter praeinemo- rata jam excitativa remedia adhibenda , quantocius vicinior Medicus vel Chirurgus vocetur in adjutorium, quorum praecognita in similibus casibus ampliori medela , vitae revocatio attentari valeat. 7- 0. Tandem invigilandum erit visitatori, ut etiam vespillo, cujus custodiae corpora mortuorum concredita sunt, l-o cadavera licet in tumbam jam reposita, claudi ante sepulturam non sinat; 2-o aérem Reclinatorii aliquoties per diem fenestris apertis renovet; 3-o diligenter curet, ne hyemis tempore cadaver congelari possit. 4-0 educto demum ad sepulturam corpore, Reclinatorium ipsum, totamque domum vapore aceti in prunas effusi repurget. °) Vide praecedentem Tabellam. 50
