Linzbauer, Franciscus Xav.: Codex Sanitario-Medicinalis Hungariae 3/1 (Budae, 1853)

Regimen Francisci I. imperatoris ac regis

776

Dolentibus capite adhibebantur pediluvia, aut epispascica-, inquietis Sirupi diacodii uncia dimidia omni vesperi, pro potu communi vero exhibebatur decoctum hordei.

3- 0. plerumque die circa vesperas pauca variolarum stigmata in collo et facie comparuerant.

4- 0 die jam copiosiora aderant cum intenso rubore cutis, febris hocce die remisit aliquantum.

5- 0 die febris exacerbata, pustulae majores.

6- 0 die pustulae multum dolentes, cum virium debilitate exhibebatur infusi corticis peruv. diacodiati cochlear commune omni bihorio.

Multis pustulae in medio concidebant, fuscam recludentes materiem, interjectis striis sublividis, pulsus erat debilis, anxietas pectoris frequens, sudor copiosus debilitans. Profuit hic spiritus vitrioli aqua multa dilutus aut cum decocto hordei mixtus pro potu communi.

Ex sudore coacto numerosi infantes exhibebant 7-o die petechias coloris purpurei, variolas vero flavescentes. 8-o 9-o lO-o 1 i-o die inquietudo persistebat, facies intumescebat, obque nimium palpebrarum tumorem oculi claudebantur. Copiosis variolae in unam crustam fuscam confluebant, ex qua materies tenuis, fusca, foetida manabat, arrodendo partes nudas, quae lacte tepido fomentabantur, uti etiam concretae palpebrae cavebatur aeque ne aegri ungvibus faciem laedant.

12-0 die symptomata in pejus mutata (quae plerumque in neglectis , nullaque cura utentibus evenere) delirium continuum, excrementa involuntarie demissa, putrida, exhalatio cadaverosa, extrema frigida; teneriores jam lO-o ll-o adultiores 13-o 14-o morbi die vivere desinebant. 12-o die benigne variolan- tium febris imminuta est, facies detumebat, secedebant crustae sensim ex toto corpore, demum appetitus, vires et sanitas rediere.

Febris pro annua constitutione, biliosa fuit, quae neglecta aut male tractata in putridam transivit. Observabantur ii pessimas variolas subiisse, quibus ea magno cum frigore inchoabantur. Item febrem intensissimam in principio sequebatur non suppuratio sed ichorescentia, nascebantur variolae confluentes malignae. Denique spatio 4 mensium in praefatis locis moriebantur 400, ut universim in va- riolis decumbentium % pars tantum in vivis manserit. Datum Nagy-Szöllös die 29. Decem liris 1795. Per Joannem Pautsek Comit. Ugocsensis Physicum.

14113.

Praemium pro exstirpatione luporum.

Conci. Cons- A» 14234. die 5. Julii 1796

Exstirpationem luporum per altissimas Resolutiones Regias introductam in commodum non tam publici, quam cujuslibet privati oeconomi tendere, atque ideo cujuslibet etiam privati summopere interessé, ut exstirpatio tam nocivorum animalium maximo quo fieri potest studio promoveatur, quotidiana per rapaces has bestias illata damna abunde remonstrant quidem, necessitas tamen atque utilitas praefatae luporum exstirpationis luculentior adhuc evadit, si consideretur, quod in Comitatu Pestiensi, in quo pro singulo interemto lupo sive is grandior, sive catillus sit, remuneratio 3 fl. interemtori dependitur, ducto in diametrum calculo quotannis 300 lupi, sequaciter per unum decennium 3000 lupi exterminentur, qui si non interimerentur vix cogitabilia damna causarent, seque in immensum propagarent.

Cum attamen unius Comitatus opera hanc in rem non sufficiat et interem-