Linzbauer, Franciscus Xav.: Codex Sanitario-Medicinalis Hungariae 3/1 (Budae, 1853)
Regimen Francisci I. imperatoris ac regis
767 submittendas gremialium aquarum mineralium species, deservire debente, sub dato 16. Maji 1794 et Nr. 10837 circulariter jam praescripta; siquidem non parva etiam ex collectione rariorum plantarum, facto jam hactenus experimento, in Regno hoc Hungáriáé, partibusque eidem adnexis adhibita diligentia omnino reperiri queuntium, in totum publicum utilitas di- manatura praevideatur. Hinc ut isto etiam in passu adhibenda, quemadmodum sperare licet, per antelatos Physicos privata industria, relate ad scopum destinatum facilitetur, circa pervestigationem et collectionem rariorum plantarum ad sequentia erit attendendum; ut nempe 1- o. Cujusvis rarioris plantae, seu notae, seu ignotae, duo vel plura exemplaria, cum omnibus praesertim fructificationis partibus colligantur, ac debite intra chartam emporeticam exsiccentur. 2- 0. Singulis idmodi exemplaribus adjiciatur chartula, in qua adscri- pto signandae plantae numero arbitrario, locus natalis, usus item oeconomicus, technicus et medicus, in cujus notitiam hactenus deveniri non potuit, designetur. 3- 0. Nomina talium plantarum, quibusvis linguis in gremio Comitatus, aut Districtus, in quo eaedem reperientur, usitatis, in quantum fieri possit, exprimantur; namve hujusmodi collectionis plantarum exemplar per colligentem Physicum retineatur, numero, nominibusque trivialibus, et loco natali signatum, alterum vero, aut plura sub eodem numero cum adnotato usu, et nominibus trivialibus horsum submittantur. Demum 4- 0. Utprimum aliquot centenarum plantarum collectiones Physicus cujus- piam Jurisdictionis, hujus nomine signandas, praesto habuerit, easdem ab aliquo rei Botanices gnaro individuo discuti procurabit, ac sic dein penes elenchum nominum systematicorum, speciminibus suis adjiciendum, una cum reflexionibus dicti Botanices gnari individui, via respectivae publicae Jurisdictionis Consilio huic Regio Locumtenentiali submittet. Ex his, si rite observata, et in effectum deducta fuerint, suapte patescunt enascitura emolumenta; nam a) Physicis Jurisdictionum quaevis plantae gremialium territoriorum innotescent, et pauperibus, quibus sumptus pro eisdem e Pharmacopolis comparandis non suppetunt, ut easdem ipsimet sibi colligere valeant, requisita inviatio dari poterit et debebit, b) Singula Jurisdictio aquiret consignationem rariorum et utiliorum plantarum in territorio suo nascentium , in multorum annorum usum servituram, c) Tam Consilio huic Regio Locumtenentiali, quam et Magistratui R. Scient. Universitatis Pestiensis successive notus reddetur totius Regni vegetabilis status, qui in eodem oblinet. cT) Ex amplissimo herbario dictae Regiae Universitatis, praemissa ratione locupletando, cuivis inspicienti mox patefiet, quo singula planta nascatur loco ? et pro quali seu Horti botanici, seu commercii, above publico usu, deservire possit, quomodo denique, institutis praevie in Regia Universitate Pestiensi experimentis, explanari, tractarique debeat? Qua proin in continuationem circularium Ordinum sub praecitato dato 16. Maji 1794 Nr. 10837 abhinc dimissorum, praett. Dom. Vestris fine eatenus inviandi, et una exstimulandi gremialis sui Physici eo addito hisce intimat, idem istud Consilium Regium Locumtenentiale: quod cum nationales, de quibus agitur, plantas nosse, et desuper adaequatas informationes capere, ratio utilitatis publicae deposcat, saepefati gremiales Physici operae pretium facturi, et se peculiariter commendatos reddituri sint, si se hoc etiam in objecto perinde, atque cum mineralium aquarum experimentis et desuper una fidelia submittendis scien- tificis Relationibus ac Descriptionibus distinxerint. Datum Budae ut s.
