Linzbauer, Franciscus Xav.: Codex Sanitario-Medicinalis Hungariae 3/1 (Budae, 1853)
Regimen Francisci I. imperatoris ac regis
752 et defectus curare, ac soleationem quoque sine protelatione, et debito semper tempore procurare; quocirca bene perpendat, quae soleae forma hujus aut illius equi ungulae quam maxime conveniat, siquidem conservatio et nutritio bonarum ungularum summam attentionem ejus exposcat, nec eapropter soleationi, et ungularum conservationi sat, superque invigilare possit. Quum pro receptione nonnullorum novitiorum equorum exmissus nefors fuerit, eotum non modo absque omni vel minimo privato suo commodo et con- scientiose rem agat, verum omni etiam hac in parte circumspectione utatur. Si aliquid petendum, aut querelam deponendam habuerit, secundarium Vigiliarum Magistrum inspectionem habentem accedat; quotidiana mandata per unum ex Agazonibus ad eum perferentur. Cum per officinam ejusdem in aedibus praetorianis assignatam una transitus sit ad plateam; hinc demandet, et serio injungat sodalibus suis, ne ullum Turmae praetorianae Individuum, quodcunque illud sit, eo minus extraneos per eam aedes praetorianas intrare aut exire permittant, et si quispiam Agazonum aut Mediastinorum praesumeret, aliquid sub pallio, aut e domo per officinam efFerre, is detineatur, visitetur, et inconveniens hic actus illico insinuetur. Unus e sodalibus suis quotidie, die, nocteque in aedibus praetorianis se contineat, ut ad omnem casum usus illius statim haberi possit. Juramentum pro Fabro ferrario Turmae praetorianae. Ego NN. spondeo, voveo, ac juro Deo summo et omnipotenti, quod serenissimo , potentissimo, ac invictissimo Principi et Domino Domino FRANCISCO II. Electo Romanorum, semper Augusto, Hungáriáé et Bohemiae Regi Aposto- lico, Archi-Duci Austriae etc. etc. item per Suam Majestatem Sacratissimam clementissime mihi praeposito Turmae Commendanti, prout et aliis Praepositis obe- diens, fidelis et devotus ero, eorumque jussis et mandatis, si Arti rei Veterinariae, et Sanitatis remediis haud contrariantur, fideliter obsequar, collatum mihi Fabri servitium omni cum dilgentia et zelo obibo; curam et culturam aegrotorum servilium equorum indefesse procurabo, et quidquid ad eorum conservationem utile et proficuum est, id totum pro viribus citra privatum commodum meum, aut alios secundarios fines prompte, diligenterque conferam; si ordinarii aut extraordinarii equorum morbi irrepserint, Superioribus meis instantanee circumstantialiter detegam, comparata per Turmae Commendantem medicamenta unice in equos serviles Turmae praetorianae convertam, nec eadem ulla unquam ratione alteri cuipiam sine mandato Turmae Commendantis sive gratuito, sive erga persolutionem suppeditabo; equos serviles bonis et accommodis, nec nimis longis, nec brevibus soleis providebo, ungulas in longum eis excrescere non permittam, ac has in scindendo et excavando non laedam; eos in calidarum febrium circumstantiis nimium quantum non tegam, liberum aeris permeatum illis non impediam, nec stabula nimis calida tenebo; me ad fraudulentas et privatum lucrum pro objecto habentes actiones in praejudicium altissimi Aerarii adhiberi non sinam, eo minus ipse has praesuscipiam, verum damna quaevis et incommoda diligenter avertam; quodsi autem nefors aliquid detrimenti ob nimis oeconomicam servilium equorum comparationem comperero, aut si desiderata medicamenta mihi suppeditata haud fuerint, vel nociva equis sanitatis remedia adhibita exstiterint, si porro equi serviles ex malitioso cum eis agendi modo incaluerint, destructi, aut ad privata servitia adhibiti fuerint, si denique dive- xati, item inordinate pabulati et purgati exstiterint, stabula autem immunde servari, nec eadem debite eventillari, verum vaporibus repleta, et equis nociva esse adinventum fuerit, id illico et sincere praeposito Commendanti detegam, etsi apud hunc fundatis remonstrationibus meis nihil effectuari potuerit, ipsi
