Győry Tibor (szerk.): Semmelweis összegyüjtött munkái - A Magyar Orvosi Könyvkiadó Társulat Könyvtára 46. (Budapest, 1906)
Tractatus de vita plantarum
24 % corrugantur et siccescunt, tabescunt stamina, marcescit stylus, donec omnia liaec morte adtacta e planta decidant. — Sed in eadem proportione augetur vitalitas in germine; succi, quo partibus periphericis prodigebantur, in illo concentrantur, qui ejus intumescentia efficitur, ovula per humores mucosodulces, qui in ovario secernuntur, nutriantur, increscunt, omnes eorum partes, quorum jam meminimus perficiuntur, sicque in semina mutantur et totum germen in carpum s. fructum evolvitur. Carpus adhuc crudus, ac viridi signatus cuticula, foliorum in modum aeres in- et exspirare observatur, maturitati adproxi- mans, sub omnibus circumstantiis oxygenium absorbet, et car- bonicum acidum exhalat, quo contribuente ex substantiis phlo- gisticisquae in crudis fructibus acerbo aut amaro gustum offendunt — saccharum evolvitur et acida generantur. Memoratu dignum est: eadem ratione, qua oxygenium in parenchymate fructus praevalet, carbonium et hydrogenium in ejus peripbe- ria exsuperare, quod amarus et unguinosus perispermiorum sapor probat. — Tempus maturationis varium et fructibus, ceterum experientia teste nullus ultra duos annos ad perfectionem indiget. — Fructus maturans tegumento indiget, quod eum muniat; hoc pariter a planta matre providetur, quae eum mox organo, in quo formabatur, condonat, mox ei e diversis floris partibus vel foliis varia integumenta format, ut id in capsulis, leguminibus, siliquis manifeste intuemur, quae omnia perispermiorum veniunt; in quolibet horum epidermidem s. epicarpium, et cuticulam interiorem, loculos, quibus semina continentur, investientem — en do carpi um — distinguimus quae subinde cartilagineam, imo osseam adquirit duritiem, tum pyrena audiens; pars parencliymatura inter epi- et endocarpium situata mesocarpium dicitur, quae jam majoris, jam minoris crassitiei, excussa, fibrosa, carnea aut succulenta. Spectata perispermiorum substantia; membranacea, lignea, carnosa et succulenta distinguuntur, quae in innumeras rediguntur formas. — Maturato fructu, va§,a materna, quibus nutriebatur, sensim praecluduntur, sicque extra nexum cum planta matre positus, decidit, ut metamorphosin, cui originem debuit, ipse nunc suscipiat; sed et planta mater naturae pro fructificatione exantlata sacrificat, mortem partialem subiens, floribus, foliis et fructu mulctanda, aut vita pe-
