Győry Tibor (szerk.): Semmelweis összegyüjtött munkái - A Magyar Orvosi Könyvkiadó Társulat Könyvtára 46. (Budapest, 1906)

Tractatus de vita plantarum

17 amylum et saccharum elaborant, quse jam in Palmis oleosis locupletantur, dum didotyledonese plurimis materiis specificis, oleis aethereis, balsamis resinis, alcaloidibus etc. superbiunt, — Cőeterum processus iste cliimicovitalis in plantis nunquam non mutatur, sic secundum variam earum aetatem variis scatent substantiis, tenellae aliis, aliis dum ilore ornantur, aliis dum semina ferunt ; sic anni periodici, sic diei tempus, calor, lux, electricitas in eorum miscelam alterando influunt, de quo plures loquuntur observationes: ita Cei. Hayne tradit Brvo- phyllum calycinum in India vegetans, mane acido, vespere amaro gustum adficere, dum sub meridie sapore careat; idem probat colorum in certis plantis mutatio: Hibiscus muta­bilis flores mane candidos exhibet, die adolescente carneos offert, et illo senescente roseis superbit — flores Gladioli versicoloris sub aurora bruneo tincti, intus flavo picti, per diem ita alterantur ut ad vesperum nobili azureo resplen­deant. — Non aliud odoris mutabilitas in plurimis plantis patefacit: Pelargonium triste, Hesperis tristis, mira­bilis Jalappa et longiflora tantum noctu redolent; in aliis odor per spatia adest iterum evanescit, sic Lotus Jacobaeus sole collustratus septies de die odorem spargit, tempore inter­calari omni destitutus. Incrementum plantarum, cum earum organisatio sim­plex facilius absolvitur, sunt, quse rapide increscunt, uti boc in annuis comprimis intueri possumus, quae paucarum intra hebdomadum spatium ad plures extenduntur pedes, Verbasco et Cicuta testibus; aliae minus quidem festinant, sed in multos progrediendo annos, notabilem altitudinem et crassitiem adse- quuntur; in priorem endogenae semet elevare amant, ut quaedam Calamorum species mirabili nobis exemplo com­probant, quae subinde ad 600 pedes versus coelum adsurgunt, his accedunt Ficus pyriferiis cum 370', Araucaria excelsa cum 220', Ceroxylon andicola 180', Areca oloracea 170', dimensione in altum — exogenae se in latum pandere pro­ferunt. Adansoniarum digitatarum ad flumen Senegal cre­scentium truncus 34' in diametro, 107' in peripheria emetitur, frondes hujus arboris circulum 160' formant, in altum tamen non ultra 70' adscendunt; Aloe dichotoma ad 400' ambitum ramos extendit. Ceterum et in nostra zona stupenda hujus Semmelweis összegyűjtött munkái. 2

Next

/
Thumbnails
Contents