Kalocsai Főegyházmegyei Körlevelek, 1923

Tárgymutató

— 31 — Caput 111. De tribunali consíituendo 13. Ordinarius, facta sibi faculíaíe a Sacra Congregatione de disciplina Sacramentorum conficiendi processum super asserta matrimonii inconsummatione, curabií tribunal, cum primum poterit, constituere, ad id adhibendo ministros in sua Curia consíifuíos, vei alios etiam, quoscutnque maluerií, eligendo et assumendo, nisi aliud in rescipto delegationis cautum sit, dummodo isti iis praediti sint qualitatibus, quae a iure pro singulorum munere praescriptae sunt (Can. 1607. § 1). 14. Ordinarius, quaíenus ufaíur faculíaíe subdelegandi, acíum subdelegaíionis scripío redigat, facta mentione delegaíionis ab Apostolica Sede tributae cum addiía potestate subdelegandi, expressis nominibus coniugum, de quorum matrimonio causa agitur, et relatis instructionibus, si quae ab hac Sacra Congregatione daíae fueriní. 15. Eodem vei alíero acíu, scriptis pariíer confecto, Ordinarius deputet defensorem vinculi et actuarium, qui iis dotibus praediti sint quae in iure requiruntur (Can. 1589, § 1); nisi extraordinarios ministros constiíuendos mandaverií ipsi subdelegaío, qui, secus, uti debet minisíris Curiae dioecesanae (Can. 1607, § 2. Cf. in Appendice, n. V). 16. § 1. Ordinarius, etsi delegátus a Sede Apostolica ad causam instruendam, vei iudex subdelegatus, eam non suscipiat, in qua, ratione consanguiniíatis vei affinitatis, vei ratione tutelae et curatelae, iníimae vitae consuetudinis, magnae simulfatis vei lucri faciendi aut damni viíandi, aliquid ipsius intersií, vei in qua aníea advocalum vei procuraíorem egerií, ad praescripíum can. 1613, § 1. § 2. lisdem in adiunctis a suscipiendo munere abstinere debet defensor vinculi (Can. 1613, § 2). 17. § 1. Ordinarius qui ob legitimam suspicionis excepfionem causam instruendam non susceperit, debet vei iudicem subdelegare, si haec facuítas ei competat, vei rem ad Sacram Congregationem remittere. § 2. Si exceptio suspicionis adversus iudicem subdelegatum proponaíur, Ordinarius vei obiecíam suspicionem definit, vei alium iudicem subdelegaí, si hac poíestaíe polleaf, vei rem ad H. S. C. remittit. (Can. 1614, § 1 et 2). 18. In ipsa tribunalis constitutione, vei in toto causae cursu, Ordinarius vei iudex, ad normám n. 15, alios viros aeque idoneos eligere poterií, qui iudicis et aliorum officialium vices gerant pro casu quo primi electi fueriní impediti, vei uíi suspecíi legiíime habiti. Cum eorum opera in causae decursu occurrerit, de subrogatione secuía eí de subrogaíionis motivo in actis mentio fiat; et opportunum erit ut hi cum dictione substituti subscribant aut denoteníur in acíorum íexíu. 19. Excepío Episcopo, quando per se iudicis insírucíoris munere fungiíur, omnes qui tribunal constiíuuní, in prima sessione iusiurandum de offlcio riíe ac fideliíer implendo et de secreto servando praesíare debení. 20. Iudicis, postquam ei legitime commissa fuerit processus instructio, est inquisitionem iudicialem instituere super asserta matrimonii inconsummatione, iuxta regulás heic íradiías. Inquisilio versari debeí circa omnia quae inconsummaíionem probaní, vei impugnaní, eí circa causas legiíimas dispensaíionis. Argumenía autem ad detegendam veritatem in his causis praecipue sunt: a) utriusque coniugis iurata confessio; b) tesíes sepíimae manus ex uíroque laíere; nec non íesíes ex officio inducti, vei eíiam ad insíaníiam paríium, prouíi res feraí; c) inspecíio corporum per periíos facta; d) autheníica documenta, eíiam extraiudicialia, cuiuscumque generis, veluti liííerae, iíemque acta iudicialia in foro civili confecía, quaíenus ad rem facianí; e) indicia eí praesumpíiones. 21. Iudex in primis moderaíor est acíorum. Ipsius itaque erit: a) íribunal convocare i eí sessiones indicere; b) vinculi defensorem, partes eí íesíes ciíare, ut in iudicium compareaní; c) peritos medicos et obstetrices, audito vinculi defensore, designare, si inspecíio corporalis facienda sit; d) partes, íesíes eí periíos, íum quaesiía a vinculi defensore confecía, íum nova ex officio proposiía adhibendo, iníerrogare; e) atque ea omnia síaíuere, quae eius prudeníiae eí sagaciíaíi apíiora videbuntur ad factorum veritaíem eruendam. 22. § 1. Peíiíiones paríis oraíricis auí paríis conveníae, quibus insíaíur pro íesíium productione auí interrogaíione aut alia probaíione obíinenda, auí quocumque alio acíu processuali conficiendo, iudex admiííeí auí reiicieí, audiío defensore vinculi, suo decreío, in quo, si rei graviías feraí, explicabií brevifer rationes admissionis aut reiectionis (Can. 1840, § 3). § 2. Pars, quae iudicis decreío se laesam seníiaí, potesí iudicem adire uí decreíum revoceí aut corrigaí (Can. 1841); aí appellaíioni nullimode datur locus, salvo íamen recursu ad Ordinarium, nisi ipsémét sit iudex. 23. Si quando pars auí íesíes examinandi siní alienae dioecesis vei siní exíra dioecesim degeníes, eí hi sine gravi incommodo ad tribunalis sedem, ubi causa insíruiíur, accedere nequeaní, iudex Ordinarium illius dioecesis rogabií, uí, consíiíuío íribunali, parfém ac íesíes ciíeí, examineí eí ab eis documenía requiraí, iuxía iníerrogaíiones a defensore vinculi, mandaío iudicis insírucíoris, confecías eí ab ipso iudice íransmissas, addiíis insfrucíionibus opporíunis, si casus feraí (Can. 1570, § 2; 1770, § 2, n. 3). Ordinarius hac de re requisiíus, servaíis iuris praescripíionibus, acía, per se vei per alium confecía, ad iudicem remiítat. 24. § 1. Pars vei íesíes, qui in dioecesi quidem commoraníur, sed in locis ob dioecesis vasíiíatem eí asperiíaíem auí defecíum viarum iía dissitis a tribunalis sede, uí sine magna íemporis iactura eí gravibus impensis neque ipsi iudicem adire, neque a iudice insíructore, defensore vinculi eí actuario adiri possint, interrogari debení per parochum, si fieri potest, vei alias per sacerdoíem dignum eí idoneum, ad hoc a iudice insírucíore delegatum, qui ipsi parii vei tesíi propior sit (Can. 1770, § 2, n. 4). Caput IV. De officio iudicis et tribunalis ministrorum.