Kalocsai Főegyházmegyei Körlevelek, 1910

Index

— 153 -Nr. 5029. Sua Sanctitas gratulatur Gaspari Decurtins ob opus „De Modernismo Litterario." Ad I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII. et IX. affirmative; — ad X. et XI. negatíve. Jussit porro omnes vocatos jurijurando obiigari infra diem 31. Decembris hujus anni. Quoad VII. vero dubium SSmus benigne indulsit, ut in locis a residentia Episcopi dissitis parochi, confessarii et doctores formulám jurisjurandi ad eosdem missam et praecognitam vei una simul cum vicariis foraneis vei etiam quisque singillatim proprio nomine signeht, itemque beneficiarii in collegiatis ecclesiis, nec non religiosi in conventibus cum eorumdem Superioribus. Dátum Romae, ex aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis, die 25. Septembris 1910. — L. f S. C. Card. De Lai, Secretarius. Scipio Tecchi, Adsessor. Coloczae, die 12. Octobris 1910. Ad illustrissimum virum Gasparem Decurtins, doctorem decurialem in athenaeo catholico Friburgensi, ob opus ,,de Modernismo litterario" beatissimo patri reverenter oblatum gratulationis Gausa. Dilecte Fili, salutem et apostolicam benedictionem. -— Tuum opus de modernismo litterario, firmissimis argumentis et magna disserendi subtilitate conscriptum, haud stúdiósé minus quam jucunde perlegimus. In eo enim, qualem antea, te praebes fidelissimum Ecclesiae filium ac defensorem strenuum, dignum propterea quem, sicut illustris Decessor Noster, ita et Nos peculiari existimatione ac benevolentia prosequamur. Dudum quidem animadvertimus, multiplici sub forma se occulentem modernismum in litteras irrepsisse, nec solum in fabulas, quas romanenses appellant aliave narrationum genera, verum etiam in sermones, qui in criticorum arte versantur. Nóvum hoc propagandi erroris adminiculum, mentita specie tractandi litteras de iisque judicandi, in dies evulgatius, eoque periculosius quo simulatum callidius et ad vírus diffundendum expeditius, acerbum Nobis dolorem attulit. Ea namque agendi ratio deciarat, fidei ac disciplinae catholicae adversarios nihil intentatum relinquere ut deploranda consilia sua ad exitum perducant. Haec nempe causa est quamobrem, post editas encyclicas Litteras Nostras „Pascendi quae modernismum philosophicum ac theologicum directo percellebant, transversae sint initae viae ad exitiosos illos errores longe lateque proferendos. Magnam enim, ut egregie tu disseris, in artibus et litteris vim sitam esse animadverterunt ad hanc novam dimicationem, maximé vero in romanensibus aliisve fabulis. Hinc mira illa librorum id genus colluvies, pluribus linguis redditorum, quibus propositum est humanitatem inimicorum Ecclesiae summis laudibus efferre; nostrorum studia et scripta commiserari, deridere, quasi longe inferiora; fatuam quandam religionem et commenticiam recti pulchrique formám quam „Idealismum" dicunt, perpetuo celebrare, suo cujusque sensu duce ac magistro rejecta quavis disciplinae norma et freno quovis legitimae auctoritatis excusso; implicite saltem promovere inductam illám philosophandi rationem, a qua, velut a fonté, singuli errores derivantur, quae absolutam veritatem cognosci posse negat, omnemque religionem nihil aliud esse contendit, nisi inchoatam quandam formám eamque mutabilem, hoc uno utilem homini, quod ejus animum expleat in ea pronum quae naturam excedunt. Haec omnia quam falsa sint atque improbanda facile intellectu est. Primum enim, non fictam catholicae Ecclesiae históriám perlegenti patebit, hanc omnis humanitatis matrem et altricem fuisse, nulla cultus parte seclusa, Romanosque Pontifices ejusdem tuendae vindicandae auctores impigros extitisse. Quod vero pertinet ad novissima de religione judicia, quibus modernistae conantur evincere, nihil aliud esse religionem