Lakatos Andor - Sarnyai Csaba Máté (szerk.): 1848/49 és ami utána következett… Válogatott dokumentumok a Kalocsai Érseki Levéltár 1848-1851 közötti anyagából - A Kalocsai Főegyházmegyei Gyűjtemények kiadványai 1. (Kalocsa, 2001)
II. Egyházi tanácskozmányok és reformtörekvések
II. EGYHÁZI TANÁCSKOZMÁNYOK ÉS REFORMTÖREKVÉSEK operis Fratribus, quos in variis Ministerii Ecclesiastici gradibus, Dignitas, rerum gerendarum peritia, doctrinae soliditas, et Consiliorum maturitas commendant. Cumque una in hoc esset omnium Hungáriáé Praesulum sententia, et concors Cleri desiderium: ad haec in Domino exequenda, Nos, e Venerabilium Fratrum Coepiscoporum nostrorum Consulto, pro nostra, qua praestamus senioris in Hungária Episcopi conditione, ac respective ratione metropolitanae nostrae dignitatis, vocatos obstrictosque sentimus; jura tamen quaecumque demum, Strigoniensis primatialis, et Agriensis metropolitanarum Sedium, salva illibataque manere cupientes, cum in convocatione ad Synodum Nationalem censuimus modum ineundum, ut Canonice Vacantibus Strigoniensi et Agriensi sedibus, dictarum Provinciarum Antistites ac Viros Ecclesiasticos, de jure et consvetudine ad dictam Synodum evocandos Singillatim non ipsimet per nos, - quemadmodum id in Metropolitana nostra Colocensi Provincia facimus, - sed per respectivarum Provinciarum Seniores Consecratione Episcopos, praesentium communicatione, evocari faceremus. Equidem nihil nobis foret optatius, quam ut Concilium hoc Nationale praefixa e communi D. D. Praesulum sententia die, quippe Vigesima quarta Septembris anni labentis, qua Festum Beate Virginis de Mercede Ecclesia recolit, Strigonii aperiatur: cum tamen quae actu aguntur Regni Comitia, ultra quam praesagire licuit, protendi videantur; inque hunc eventum commune de celebranda eodem die Synodo nostra votum interversura essent: ex eo, si, et in quantum praestituta dies observari potuerit, dictam Synodum in praefixam 24-tae Septembris diem, nunc pro tunc Strigonium indicimus. Quodsi vero haec Regni Comitia in Septembrem protrahi contingeret, casum in cum Synodum Nationalem jam nunc in Vigesimam octavam diem, a conclusorum Comitiorum die computandam, absque novo convocationis edicto, praesentibus in Domino indicimus. Objecta pertractationem Synodi Nationalis subitura, ut ea communi D. D. Praesulum Hungáriáé sensu stabilita sunt, in annexo continentur; minime tamen exclusis iis, quae ultra haec in synodalem deliberationem, determiniumque sumenda, utilitas necessitasque Ecclesiae poposcerint. His igitur conformiter Vos omnes Venerabiles Fratres, Filiique in Christo dilectissimi, qui Episcopali, aut sede vacante Vicariali; item Abbatum et Praepositorum sive secularium sive regularium axiomate polletis; non secus Capitula; item qui Ministrorum ac Praepositorum Provincialium munere fungimini, - per viscera misericordiae Dei nostri obtestamur, imo jure et obligatione nostra praeindicatis, firmiter in Domino praecipimus: ut triduo ante praedictum Synodi Nationalis terminum, in Civitatem Strigoniensem personaliter comparare, Synodo Nationali, - sub nostro, pro re nata, Praesidio celebrandae, usque ad eiusdem exitum interessé; communiaque Nostra, et Ordinis Episcopalis ad Ecclesiam Hungaricam tuendam, firmandam, ornandamve studia, Vestris suffragiis, - Procuratorum, si quemquam Vestrum legitima impedimenta, scripto utique coram Synodo exponenda, ab aditu detinerent, admissione exclusa, in persona propria adjuvare teneamini. Cumque pensatis temporum adjunctis, eo nobiscum D. D. Praesulum inclinaverint animi, ut, praeter morem Patrum, huic Synodo Clerus quoque Curatus per suos nuncios interveniat facultas eidem hac vice conceditur: ut duos per singulas Dioeceses Ecclesiarum Parochialium Rectores, medio scrutinii eligendos, ad dictam Synodum deputare valeat. Interea vero Vos Venerabiles Fratres et Filii in Christi dilectissimi, in Domino, qui dives est in omnes, qui invocant Illum, hortamur: ut quoniam omnis sufficientia nostra ex Deo est; quemadmodum nosipsi oblato quotidie propitiatorio Agni immaculati Sacrificio, indictisque precibus publicis, ac injunctis omni Clero Seculari et Regulari jejuniis, singulis diebus sabbathi, usque felicem Synodi conclusionem observandis, coelestium munerum affluentiam impetrare adnitemur: ita Vos quoque intra fines spiritualis Vestrae Iurisdictionis, idipsum facere satagatis. - Quo autem haec Synodi Nationalis Indictio, omnibus, quorum interest, innotescat; volumus 69
