Sobieski emlékkönyv. Sobieski III. János lengyel király halálának 300. évfordulója alkalmából rendezett konferencia anyaga - Komárom-Esztergom Megyei Önkormányzat Levéltára Évkönyvei 5. (Esztergom, 1999)
Dr Lajos Szakács: Oswobodzenie Ostrzyhomia (10-28 października 1683 r.)
znaleziono po drugiej stronie odpowiedni obiekt dla przymocowania mostu pontonowego był to fundament jakiegoś dawnego budynku. 3 W pobliżu przyczółka mostowego postawiono i urządzono namiot króla Sobieskiego 4 , reszta dwódców także rozlokowała się w pobliżu. 2. Stosunek sil Wojska polskie i cesarskie obozowały i odpoczywały na brzegu Dunaju 5 . W tym czasie oddziały inżynieryjne od strony Komárom spuszczały powiązany już most pontonowy. Oczekiwać tam miały posiłków. Połączone wojska chrześcijańskie posiadały poważną przewagę nad turecką strażą warowni. Wojsko polskie po stratach poniesionych pod Wiedniem, pod Parkanami i podczas marszu oraz na skutek macoszych warunków zaopatrzeniowych i higienicznych liczyło jeszcze 14 000 ludzi, z tego: 5000 piechoty, 2000 dragonów, 7000 konnicy i ok. 56 armat (=8 baterii). 6 Cesarskie wojsko austriackie, z podobnymi stratami, liczyło ok. 16 000 żołnierzy: 7000 piechoty, 9000 dragonów i konnych, ponadto ok. 64 armat (=9 baterii). 7 Dołączające do króla polskiego 11 października oddziały brandenburskie pod pałką pułkownika Truxesa liczyły 1200 ludzi, w ośmiu chorągwiach piechoty i dwóch regimentach dragonów, ponadto wzbogaciły obóz trzema działami pułkowymi. 8 Na czas, 16 października zdążyły też jeszcze pułki elektora bawarskiego. Pomimo strat spowodowanych chorobami przybyło 5223 żołnierzy piechoty, w 5 pułkach książęcych i 5 chorągwiach dzielnicowych oraz artyleria z 24 armatami. 19 października przybył sam elektor Maksymilian Emanuel z 1200 konnych. 9 W drodze znajdowało sie jeszcze 4000 piechoty i 1000 konnych ze Szwabii, pod markizem Baden Durbachem. 10 Liczebność wojsk połączonych wynosiła więc: piechota - 22 223 konnica - 15 200 3 Por. CSORBA, CSABA: Esztergom hadi krónikája. Budapest. 1978, Zrínyi, s. 191; SZAKÁCS, LAJOS: Esztergom rekonstrukciója. Szentendre, 1983.; GREBEL, IGNACY: Dyaryusz Wyjazdu z Krakowa pod Wiedeń Jana HI. Roku 1683. w Krakowie, Roku 1784. X. 15. 4 Zob. KUKULSKI, LESZEK (red.): Jan Sobieski: Listy do Marysieńki. Warszawa, 1970, Czytelnik, s. 561. 5 Zob. Dyaryusz... X. 10. 6 Por. WIMMER, JAN: Wiedeń 1683. (Dzieje kampanii i bitwy) Warszawa, 1983. s. 371, 372; CSORBA: op. cit. s. 190; RUBIN KO WSKI, J.K.: Relacja o Wiktorii Wiedeńskiej 1683 r. Warszawa, 1983, PAX. s. 76. 7 Por. WIMMER: op. cit. s. 372; CSORBA: op. cit. s. 190. Liczbę pocisków obliczyłem na podstawie zasad bojowych stosowanych w tej epoce (na 1000 ludzi 3-4 pociski). 8 Por. WIMMER: op. cit. s. 380; Dyaryusz... X. 11.; BÁNLAKY, JÓZSEF: Magyar nemzet hadtörténelme XVII cz., Magyaroszág felszabadítása a török alól 1683-1699. Budapest, 1940, Grill. s. 42. 9 Por. WIMMER: op. cit. s. 380. 10 Por. tamże.