A Győri Püspökség Körlevelei, 1902
Tartalomjegyzék
12 Compta fuit haec armorum acies bene instructa ad bellandum cohors. Ex peditibus — dicit Istvánfy — quorum 14 millia fnere, vix bis mille evasere obscurae noctis beneficio ac effusissimo imbre, qui post fugam coelo delapsus fuit, protecti. Inter quos Annibal Cyprius pontificiarum copiarum ductor pernici usus aequo amissis suis omnibus profugit. Dum ita patrios campos ciuore pontificiorum rigatus audimus, per associationem redeat nobis in memoriam et ardor Pontificum, qui Hungáriám summa etiam inter discrimina rerum iuvare studuerunt. Post cladem Mohácsianam S. Sedes Hungaros monuit, ut deposito partium studio quidquid potius sustineant, quam Turearum iugo semet submittant. Hoc scopo Ferdinando I. centum aureorum nummum millia in sex menses se soluturum libera- ter spopondit, quod etiam dedit. Constat etiam an. 1532. in castris Hungáriáé octo millia stipendiis pontificiis conscripta Paulo Bakics et Valentino Török contra hostem ducta paruisse. Paulus III. barbaris iam Dalmatiam inundantibus an. 1537. Lucam Anconitanum classe, apparatuque bellico, tormentis et commeatu egregie instructum nostris subsidio futurum misit; tardius autem an. 1542. tria millia peditum duce Alexandro Vitellio ad exercitum Ferdinandi I. expedivit et Angelum Medicaeum statis temporibus stipendia militibus daturum associavit. S. Pius V. non tantum 50,000 aureorum nummum misit in subsidium belli, sed et bis mille ducentorum virorum phalangem exercitui nostro associavit. Quantam Clemens VIII. in cordibus Hungarorum reliquerit memoriam, metimur inde, quod ii anno 1596. de eo comitialiter edicere non dubitaverunt: Devinctos nos itaque, quam maxime tot, tantisque Beatitudinis Tuae beneficiis confiteamur, est necesse. Submissa copiosa pecunia et exercitu Strigonium, Vischegra- dum e manibus infidelium eripere iuvit, 10,000 peditum per Illyriam misit ad Kani- sam expugnandam, cui exercitui praefuit agnatus suus Joan. Franc. Aldobrandini, qui pro tutando regno revera victima occubuit Varasdini gravi febri exstinctus^ munus eius subivit Flaminus Delphinus, qui non obstante heroico animo et multorum militum immolatione arcem expugnare non potuit et ob hyemis rigorem re infecta cum magno damno recedere debuit. Alexander VII. nocte dieque sudavit, ut regnantium principum Christianorum animos iungendo Portae Ottomanicae vires conterat. Quapropter non tantum ecclesiasticorum per Italiam redituum partem in tegendas belli contra eam coadunatis animis gerendi necessitates vertendam ordinavit, sed insuper an 1663. tres milliones aureorum hunc in finem corrasos presso Leopoldo I. obtulit, suas copias bene instructas in Hungáriám ire iussit, pro ulteriore belli huius continuatione 700 millia aureorum suppletorie resolvit. Postmodum pace cum Gallis Sancita nova 200 millia aureorum in eundem finem impendenda obtinuit. Ex nummophilacio Innocentii XI. vicies centena millia in belli Turcici prosecutionem profluxisse constat. Quo exemplo effecit, ut Georgius Szelepcsényi AEppus Strigoniensis anno 1685 fatis functus ingentem thesaurum pro bello hoc e voto conficiendo legaverit. Insuper meritis eius adseribendum, quod Polonos et Venetas ad pangendum cum rege Leopoldo mutuae defensionis foedus induxerit, quo facto Viennam anno 1683. ab obsidione Turearum liberatam in Domino gavisi
