A Győri Püspökség Körlevelei, 1865
Tartalomjegyzék
40 liber S. Augustini „de symbolo ad catechumenos,8) dubitare non sinit. Ubi dies conferendo solemniter baptismo praestitutus imminebat, catechumeni periculum sui profectus facere sunt coacti; positis namque palam quaestionibus, explorabantur, an articulos fidei rite memoria tenerent; isque actus redditio symboli, vel scrutinium dicebatur. Antiquissimum fuisse hunc modum interrogando fidem a catechumenis exquirendi, docet Menar- dus 9) Dionysii Alexandrini, Cypriani, et aliorum nixus testimoniis. — Officium docendi catechumenos praecipue ecclesiarum Praesides seu Episcopi sibi vindicarunt, vocatis in partem laboris, ubi aucta competentium multitudine soli non suffecissent, etiam presbyteris et clericis inferioribus. Sane S. Augustinus suum „de catechizandis rudibus“ librum, in gratiam diaconi carthaginensis Deogratias conscripsit; et S. Cyprianus Optatum lectorem a se doctorem audientium constitutum affirmat. 10) Imperio romano subinde in partes distracto, et a populis barbaris occupato, cum feroces horum animi aegre nonnisi ac sensim ad placita legis evangelicae traduci potuerint elementarem doctrinae christianae institutionem multum impediri, ac vix non penitus collabi fuit necesse; donec Carolus M. necessitati temporum consulturus, complura saluberrima vel ipse statuit, vel statuta ab Episcopis sua confirmavit auctoritate. Sic in Concilio Moguntino a. 813. injungitur sacerdotibus: ut „symbolum quod est signaculum fidei, et orationem dominicam discere semper admoneant populum ehristianum; qui haec discere negligunt, sive in jejunio, sive in alia castigatione emendentur.“ 1i) Parentes quoque et patrini variis canonibus et legibus officia sua implere jussi. Alia inter Concilii Arelatensis VI. canone 19 lex rogatur: „Ut parentes filios suos, et patrini eos, quos de fonte lavacri suscipiunt, erudire summopere studeant. Illi quia eos genuerunt, et eis a Domino dati sunt; isti quia pro eis fidejussores existunt “ 12) Qui canon etiam libro 2 Capitularium Caroli M. verbotenus insertus legitur. Imposita praeterea parentibus obligatio, ut natos suos ad scholas sive penes ecclesias cathedrales, sive in monasteriis erectas sedulo mitterent, rudimentis fidei illic instruendos. Neque apud nos institutionem religiosam prorsus jacuisse neglectam, patet e Synodo nationali Strigoniensi sub Colomanno rege circa annum 1114 celebrata, quae cap. 2. ita statuit: „In omni dominico die, in majoribus ecclesiis evangélium et epistola exponantur populo; in minoribus vero fides et oratio dominica.“ Prima pars hujus statuti, ut advertit Péterffy, i:ij de sermone ad populum jam adultum, altera de institutione juventutis in principiis fidei, seu catechesi habenda loquitur. — Quamquam autem haec opportuna essent ad praecavendum, ne religiosa institutio penitus intermitteretur: attamen haud eo valebant, ut primae quoque parvulorum in doctrina christiana informationi ex aequo consuleretur; haec enim maximam partem privatis ac fere domesticis relicta curis, saepe ob parentum ipsorum vel ignorantiam, vel socordiam praetermissa, aut certe non ea, qua par erat, diligentia fuit impensa. Non defuere quidem, qui probe intelligentes quanti ea res sit, ad teneram aetatem se se injussi demitterent, eamque in fide erudirent; quos inter cumprimis memorandus est Joannes Grerson, universitatis parisiensis Caecellarius, et, ut Benedictus XIV. ait, u) sui temporis clarissimum lumen; qui provecta jam aetate christia8) Opp. tom. 6. edit. Maur. — 9) In Sacrament. Gregor, n. 321. — 10) Epist. 24. — ll) Cabassut. Notit. eccles. saec. 9. — '-) Apud Harduin. Collect. Concil. tom. 4. coi. 1004. — I3) Sacra Cone. Hung. part. 1. pag. 55. — 14j Institut, eccles. IX. n. 11.
