Bél Mátyás: Buda város leírása 2. A török Buda (Budapest, 1990)
Tartalomjegyzék
SECT. I. HISTORIAE VRBIS BVDENSÏS PERIOD. II. 301 legatis Zapolja, firmo prsefidio, infideretur. Tunc vero primum, caput adtollere , Georgius Monachus, coepit, Iohannis fauore, regi, fuis- que poftea, noxius futurus. Fuit nobis, critquc frequens noui hominis, mentio -, proinde, compendio dicemus, vnde prodierit, quaque ic ratione potuerit in eum modum regi intimare, vt nihilis dubita- rit, Varadieniem epifcopen, poli necem Cibaci, ei concredere. Erat, nempe natione Dalmata, in aula Matthiae regis, & eo viuis exem- to, apud matrem Iohannis, in familiaribus habitus. Poftea, tædio vitæ aulicæ captus , in collegium monachorum Csenßochouienfium, quod in Polonia eft, ic abdidit : dum in exfulis Iohannis amicitiam , admififus, & recordatione, priftinarum deliciarum, pellectus, reducem eum, in Hungáriám ièqueretur. ItaBethlenivs. Aliter Nadány (fj: Varadinum , inquit, fufccpit, Georgius VtiíTcnitius Dalmata , ob fin- gu larem, tam in aditer fis, quam profieris, fidem ex fornacatore (fi focario , regis munificentia eueBus. cuius pupilli, pari bono, (fi detrimento po- fiea, viguit. Hete de Georgio. Rebus, in Hungária fuperiore, non infeliciter geftis, redibat fubinde Budam Iohannes, vt vel ea re, Hungária Ce regem teftaretur, quod regiam incoleret. Hic moranti , Valentinus Tárók, deferto Ferdinando, acceftït, fine deftinato confilio, fiuc Paulli Bakitfehii iniuriis, ad eam neceftitatem reda&us. Sequutus inde annus, pacis, MDXXXVII. inter regem vtrumque , confdiis nobilitatus eft : IohAnnes autem , Buda (g.) reièdit -, dum pax, anno MD- XXXVIII. Varadini conficeretur penitus. Facile hinc eft arguere, laeta tunc Buda fuifie omnia, cum , & regem domefticum haberet, & profligato bello, metus ceifaret calamitatum, vrbi toties impendentium. Quid , quod Buda poffeffio , eadem Varadienfi pace , (h.) cum illa regni portione, quam tunc obtinebat, Iohánni penitus fuerit adfirmata. Haec, fic latis ex animi lententia, Zapolja, regiam Buda habenti, euenerant , acceleratura , procul dubio , exitium , nili procellam, exquifitiftimis artibus, iamiam in caput fuum effundendam, tcmpclliuc praeuertiflet. Subolfecerat, initam, cum Fkrdimando, pacem Solymanntts; tulitque omnium moleftilTime, hominem, iuo beneficio Hungáriáé redditum , nuperam Gritti caedem , quam noluerit impedire , nouis iniuriis exalperare. Ergo , obtentu, redigendi in ordinem Petri Va/woda Moldauia, vfus , cum exercitu mouet ÿ firmi!, Ion annem, ni relipiiceret, defcifceretquc a pacis illo foedere, caftigaturus. Trepidatum eft Buda, extra modum , implorata a Fkkdinando fubfidia, coatftus, odoginta millium exercitus: iple Iohannes, relicla regia, Varadinum, illinc, in Tranfiluaniam properabat. cum, miffus ab Solymanno, Csaifius, has regi, iam in callris agenti, litteras adferret: Tu ingrate gitane cito oblitus es beneficiorum meorum, qua miferatus Tui, in Te contuP P 3 li ? epifcopen eam, Georgio Monacho tradit : eius ortus & propref fus s rex Budam redit, st/isfue refi• det diutius t Solyman- ni, conc'pta i» Iohan- nem, noua, ob puas lu- fpicioy.em , indignatio : Sólymán- ni ad eum epiflda : tem, legatis fuis adtribuit, Budit An no,MDXxxvn. vltimo Nouembris, exaratis. h.) Legef'S Articulum Pacificationis vif. apud 'Bethlemvm , Lib. ii. p. 85. /.) Flori Hungarici, Lib. iv. Cap. 11. p. 220. (criptores alii, conftanter eum Martinvsivm cognomento, dicunt. £.) Difcas id, ex litteris, quibus plenam pacifccndi, cuitiFer.dinando, poteita.
