Bél Mátyás: Buda város leírása 1. A kezdetektől Mohácsig (Budapest, 1987)
Új-Buda
SECT. I. HISTORIAE VRBIS BVDENSIS PERIOD. I. §. X X. 223 I Am, qualem pofi le Budam reliquerit, Matthias, videamus. Nemo eius imaginem, Bonfinio cxpreiTit melius : quippe qui, diutius apud CoRviNVM egit, ac forte, ciuitatc etiam donatus elf. Itaque, prafens Ipcdfauit omnia , quadam etiam luis lemmatis, illuilra- uit: ad eam rem magnis pramiis condudlus, vt res Matthiae, augeret in maius, & ad pofleros propagaret. Budenfem arcem, inquit il- „ le, vbi prater magniHea Sigismundi adificia nihil Ipedtatione dignum „ erat, excolere adorfus ell : retractiorem aulam , nimis exornauit: „ quippe qui, a Danubii parte, adiculam llatuit hydraulicisque orga- ,, nis, item iacro fonte duplici, marmoreo, & argenteo decorauit: ,, collegium adiecit honcfliffimum lacerdotum : fupra, Bibliothecam „ flatuit , mira vtriusque lingua foecunditate completam : cultus „ quoque librorum luxuriofillimus. Ante hanc cubiculum efl, in „ abfide curuatum, vbi calum vniuerfum luipicere licet, qua Ipedlat „ ad Aultrum. Palatia erexit, haud parum a Romano luxu, diffc- ,, rentia, vbi laxa triclinia, proccctia, cubiculaque fupcrbiiTima, item ,, laquearia, vbique varia & aurata, multa inlignium varietate diitin- „ dia: pofles infuper, emblemate confpicui, infignesque camini, in ,, quorum fafligiis quadrigae, ac multa Romanorum itemmata , funt „ iculpta. infra, hypotheca:, theiaurique \ ad folis exortum variae „ carnationes & cubicula, quo altioribus fcalis , & ambulacro fanc ,, lubitur. Buleuterium hic , & diaeta. Cum vitra procelferis , varix ,, manfiones, in excellam abfidem connexa:: hybernacula, xftiuacu- ,, laque multa: item heliocamini, 8c aurarx zetx . praeter hxc, al- „ ta , abditaque lecreta, argentei ledli, argentexque cathedra:. Ad ,, occafum, vctullum opus, nondum indauratumi in media area, „ veteri porticu, circumuenta, quam duplicia coronant ambulacra : ,, quorum fupremum , nouoque palatio prxpofitum, qua ad iiimma ,, triclinia confcenditur, duodecim, iigniferi orbis llderibus, infigne, ,, non fine admiratione fufpicitur •, telTelata vcrmiculataque vbique pa- ,, uimenta teruntur, nonnulla cncaullica funt: caldarix paffim, frigida- ,, rixque cellae : hypocaulla in tricliniis mammatis tegulis obtedla , ,, qua non modo colorum pulchritudine , léd animalium confidtorum ,, varietate, conipicua. In fubdiualibus, e confpcdlu pedcllres tres ,, flatux, ex alto non inermes, adeuntibus obiiciuntur. Galeatus in „ medio Matthias conllitutus, hafla clypeoque innitens , cogitabun- „ dus: a dextra Pater, & fubtrillis a lxua Ladislaus. In medio fub- ,, diualium fons amens, marmoreo lacu, circumuentus, cui Pallas ga- „ leata, lubcinclaque imminet. Ad aulae huius aditum in anteriore „ fubdiuali, (jtiod multo laxius efl, hinc & hinc, dux conflitutx, ex „ are, Itatux nuda:, clypco, lecuri, enleque, iuxta minantes^ ad ba- ,, lini circumiculpta funt trophxa. In hac igitur quadrata area , ante „ Sigismundi atria conllituta : vetus, a latere palatium, infiaurarc cir„ pcrai, Qj* 't<H poft fe Matthias reli. quer it Hadarni Bonfinii verbis ex- ponitur'. 131
