SCHEMATISMUS 1916.

adeo sanctae Sedis Romanae, regum nobiliumque emeruerunt favores, ut saeculo 14-o et 15-o ubíque a populis tanquam angeli de coelo excepti, monasteria, ecclesias obtinuerint, ín magnum rei eatholícae et humanioris vitae incrementum. Quod testantur non modo monumenta a summis viris édita, uti: Waddingo, Farlatio, Theinerio, sed et nostra aetate passim vigens in illis partibus, ubi tune fratres curam pastoralem gerebant, catholicae religionis professio. Tempore, quo Turcae in Hungaria dominatum tenuere, in partibus regni eis- et trans Tibiscanis soli ferme erant Franciscani, filii Provinciáé Salvatorianae, qui orthodoxae fidei conservandae invigilabant, curam fidelium gerebant, consilia et operám in populi sortem meliorem reddendam conferebant, nec pauci eorum ob intrepidam fidei professionem, testantibus fide dignis testimoniis, mortem oppetiere. In partibus regni austro-occidentalibus, duae olim Custodiae amplissimae Provinciáé S. Maríae, Quinque-Ecclesiensis nempe et Zagrabiensis, anno 1661 decreto PP. Alexandri VII. a matre avulsae, in unam coaluerunt Provinciám sub nomine et patrocinio S. Ladislai Régis, cuius almae Provinciáé Patres haud exigua mérita in fide catholica defendenda ac propaganda comportarunt in regionibus illis, quae a Turcis maxime opprimebantur, postmodum vero a schismaticis infestabantur, quorum furori et plures e Patribus succubuerunt, Altero dimidio saeculi 16-i Bosnenses quoque Franciscani, novo fidei ardore succensi denuo in Slavoniam et Hungáriám venientes, rem catholicam curare coeperunt; imo eos saeculo 17-o Budam usque excurrisse ex monumentis intelligimus (Act. Bosnae 424.). Demum cum 1687-0, expulso Turca, Hungaria et Slavonia pristinam nacta esset libertatem, fratres quoque Provinciáé Bosnae Argentinae, receptis in ordinem multis harum regionum indigenis Croa'tîs, Hungaris et Germanis, sensim numero aucti, apostolicos labores in cura animarum ultro continuare permissi sunt auctoritate s. Sedis et regum apostolicorum consensu. Quorum dein vigilanti sollicitudine sunt novae parochiae erectae et ecclesiae aedificatae prouti ex conscriptione anni 1733, quam P. Emericus Pavič in opere: Ramus Virid. Oliv. p. 178 et seqq. refert, patet et quidem: in Hungaria circa Budam et in Bácska 27, in Slavonia autem 41, Praeter has ecclesias parochiales aderant eodem anno adhuc et 120 filiales cum suis formalibus capellis nec non et aliae filiales cum Oratoriis ad cultum divinum peragendum decenter adaptatis. Tandem vero ex Conventibus in Hungaria et Slavonia sitis „ad iteratas praeces . . . fratrum et missionariorum Provinciáé Bosnae Argentinae . . . novam Provinciám s. Joannis a