SHEMATISMUS 1913.
25 1. Conventus Qyöngyösiensis. Ad B. M. V. Elisabeth Visitantem. In Archi-Dioecesi Agriensi, Comitatu Hevesiensi, Civitate Gyöngyös situs. Anno 1400. per Illustrem olim familiam Báthoriorum fundatus, ab inde nunquam iriterrupta serie, barbarus licet hostis his oris potiretur, a Fratribus Minoribus incolitur. — In connotationibus de rebus Provinciáé P. Christophori ab Agricola, huius Provinciáé religiosi, an. 1675 factis de hoc Conventu sequentia leguntur: „Sextus Conventus de Gyöngyös, a Magnificis DD. Báthoriensibus fundatus ad honorem Visitationis B. V. Mariae. — Ibidem Fratres nostri principalem Cathedram tenent ab annis immemorabilibus et in Conventu concionatur; ad Concionem tanta hominum concurrere sólet multitudo, quanta vix in aliquo Hungáriáé loco in una Condone videri possit; excedit enim subinde numerum trium millium. In alia etiam ecclesia eiusdem Civitatis, xenodochiali nimirum tenemus Cathedram Slavonicam, ibidem concionantes cum summo animarum fructu: plurimi enim haeretici in dies convertuntur et ad grémium Matris s. Romanae Ecclesiae reducuntur. — Praeterea in locis circumiacentibus, quantum Fratres nostri Conventus Gyöngyösiensis in vinea Domini impendant laboréin, quantumque faciant fructum, nemo est, qui edisserat. Sunt pagi -circumiacentes plures quam trecenti et fere nullus Spirituális, qui incolas illorum locorum viam mandatorum Dei edoceat, aut pabulo verbi divitii nutriat, soli Fratres cum plurimis et maximis calamitatibus, Turcarum persecutionibus, percussionibus, quas saepe saepius patiuntur, imo cum manifesto subinde vitae discrimine zelo ducti salutis animarum promovendae, praedictos pagos circumeunt. Catechismum docent, exemplo et verbo instruunt et Sacrametita quaeque administrant. Ex quibus manifeste deducitur si fratres nostri temporibus maximorum disturbiorum et belli incommoditatum Gyöngyösini non mansissent, hucusque omnia fere illa loca a fide orthodoxa defecissent, ob penuriam fidelium animarum Pastorum." — Modernus Conventus ex piis fidelium oblatis anno 1701. aedificari coepit et anno 1727. consummatus est. — Administrat parochiam inferioris Oppidi aun numero animarum catholicarum, 6000. — Studium Theologiae domesticum, item Gymnasium octo classium status, in quo num, scholar. 371, Proíessore providet; — item applicat Catechetam in scholis Status element., ubi scholares sunt numero 480. — In scholis elem. „Mária Tanoda" 6 class, et altera „Fehérváry" duarum class, ac in filiali Gyöngyös Püspöki Catechetae officium praestat studiosis utriusque sexus 554. — Juvamen praestat DD. Parochis in Dioecesibus Agriensi et Vaciensi. Communicantes lapsu anni habuit domi 32000. — Posta et statio telegraphica et viae ferreae in loco. Sacerdotes : A. R. P. Antonius Unghváry, Minister Provincialis, Ss. Theol. Leet. Gen. Mor., Jur. Can. et Lythurg. necnon Act. Theol. Mor. special, et Jur. Can.