Buchwald, Georg: Wittenberger Ordiniertenbuch 2. 1537-1572. Leipzig 1895.

Vorwort.

IV Vorwort. wohl nicht, dass es der letzte wäre, den man begann, und dass man auch diesen nur zur Hälfte beschreiben würde. Schwere Zeiten kamen für Wittenberg. Auch die Blätter dieses letzten Ordiniertenbuches erzählen lebendig von den Drangsalen jener Tage. Einige Ordinationen im Dezember 1813 mussten „Eutzschae prope Vitebergam tum quidem obsidione cinctam“ vollzogen werden. Der letzte Wittenberger Ordinand hat folgendes in das Ordiniertenbuch eingezeichnet: Ego Carolus Theophilus Ulich natus sum Strauchae prope Haynam d: XXL No­vembris MDCCXC patre usus M. Johanne Augusto tunc temporis in pago iamiam me­morato, nunc vero in pago Rabenensi prope Beltitium verbi divini ministro, matre Christiana Magdalena, egente Seidendoerferiana oriunda. Inde a teneris per omne puerilis aetatis tempus paterna me fovit domus, ipso patre iis litteris, quibus haec aetas solet impertiri, me informante. Decimum vero quartum me agentem annum illustris schola Portensis inter suos excepit alumnos, ubi sex annos exegi. Sexennii tandem spatio in hac alma matre, adjuvante Deo 0. M. feliciter peracto Academiam Vite- bergensem ingressus a Rectore Magnif. Seiler die VI. Aprilis anni MDCCCXII in album Academiae relatus Theologiae me dedicaturus studiis. Ibi celeberrimorum atque opti­morum praeceptorum scholis usus sum: in philosophia frequentavi scholas Excell: Klotzchii, in Theologia S. V. Nitzschii, Schleusneri, Weberi, Heubneri, in historia 111. Rabii atque Poelitzii. Sed propter belli rumores hanc musaruin sedem deserere coactus Lipsiam me contuli, ibique studiorum absolvi cursum. Rite feliciterque cursu Aca­demico finito in domum patriam reversus in libris vixi atque concionibus sacris haben­dis operam dedi, donec a summo Magistratu Ecclesiastico Clementissimi Regis Borussiae pastoratus Luehnsdorf. prope Beltitium mihi est commissus. Ut igitur hoc munus rite suscipiam, die crastino solennem ordinationem atque confirmationem expeto. Caeterum Deum 0. M. qui inde a prima aetate mea maximis me beneficiis largiter cumulavit, supplex veneror, ut mihi meisque conatibus etiam per reliquae vitae meae spatium pro­pitius adsit atque omnia quaecumque ago, in gloriam sui et in emolumentum ecclesiae domini nostri Jesu Christi cedere jubeat feliciter. Scripsi Vitebergae die II. Aprilis anni MDCCCXVI. Die Wittenberger Ordiniertenbücher sind bereits öfters benutzt worden, als man bisher angenommen hat. -1) Dietmann, die gesamte der ungeänderten Augsp. Confession zugethanePriesterschaft in dem Churfürstentlmm Sachsen und einverleibten Landen. 1751 ff., beruft sich mehrfach auf dieselben.2) Eine hauptsächliche Quelle bildeten sie für das Werk: Memoriae Ungarorum qui in alma condam universitate Vitebergensi a tribus proxime concludendis seculis studia in ludis patriis coepta confirmarunt, conciunatae studio et opera Joannis Ladislai Bartholomaeides. Pesthini 1817. Erschöpfende Ausnutzung der Ordiniertenbücher hat jedoch noch keineswegs stattgefunden. Eine Parallele zu einem Jahrzehnte der Wittenberger Ordiniertenbücher bilden die Aufzeichnungen, die Paul Eber über die durch ihn und durch seine Stellvertreter voll­zogenen Ordinationen hinterlassen hat.8) Auf dieselben wies mich eine Notiz in den *) Vgl. Rietschel, Luther und die Ordination. 2. Ausg. Wittenb. 1889. S. 25. 2) Vgl. z. B. Bd. IV. S. 433. 8) Eigentum der Herzogi. Bibliothek zu Gotha (Bez. Cod. Chart. B. no. 18. — 283 Blatt in Quart) betitelt: „Ordinati ad ministerium Euangelii Vuitebergae a pastore Paulo Ebero ab vndecima die Octobris, quo is commigrauit in domum parochialem, quod faustum et sa­lutare sit Ecclesiae Anno 1558.“ *

Next

/
Thumbnails
Contents