Fabó András: Monumenta evangelicorum Aug. Conf. in Hungaria historica III.
IV. Comitatus trenchiniensis - Parsgeneralis
97 nior Gabriel Illésházy anno 1661. jesuitarum consiliis acti, quam late patebat dominium illorum, subditis religionis causa summas causabant divexationes ; quod et Franciscum de Réva, archiepisco- pum Szelepcsényi et plures fecisse, in comitiis anni 1662. nostri querulabantur. Multum adtenuati evangelici facile tandem persecutione decennali, potentia jesuitarum dilatata existente, opprimi poterant. Postquam anno 1673. superintendens Joachimus Kalinka, cum quibusdam ministris Posonium ad delegatum judicium citatus, reversalibus in exilium subscripsisset, statim subsequebatur magna ecclesiarum strages, singula templa per ducem exercitus dominum comitem Strassoldo, ademta, ministri citati alii, alii dilapsi. Tristissimam cladem hanc augebant varia poenarum genera, quibus per decennium ad sacra romano-catholica cogebantur pastoribus suis destituti incolae. Cognoscuntur miseriae illorum ex scriptore roma- no-catholico, Stephano Dubniczay, qui illas, ut suos laudet, describit in Metamorphosi fidei orthodoxae in comitatu trenchiniensi edit. an. 1737. Cassoviae in 8.. Addictissimi evangelici supplices in diaeta (et in commissione pestiensi) soproni- ensi remonstrabant, templa in oppidis Puchó, Csácsa, Beczkó, in possessionibus Kis-Ugyicza, Marikova, Lednicze, Kocskócz, Kocha- nócz, Halusicz, Melcsicz, Lieszko et Hanzlikfalva sacellum, propriis evangelicorum sumtibus esse haud ita pridem aedificata: sed caruerunt preces effectu *). Sub disturbiis prioris et hujus seculi vicissitudines et receptarum ecclesiarum usum poenitet adnotare, infra potius suis in locis indicandum; illis suppressis magis recrudescebant mala. Commissio Erdödyana anno 1688. eadem incommoda hic quoque intulit, quae in comitatu Liptó exposuimus, simul vero excisionem locorum pro templis, regni legibus anno 1681. assignatorum, Trenchinii, in Szulyó et Zay-Ugrócz definiverat. A frequentatione horum templorum paulo post arcebantur multi extranei, vestibus spoliabantur, conjiciebantur in carceres atque omnis generis calamitas eis augebatur ob religionem. Commissio camera- lis sub illustrissimo Joanne Fronek anno 1696. et sub Pinneo initio seculi nostri durusque agendi modus illustrissimorum comitum Erdödy **) praesertim Solnae et vicinis locis, fata causaverunt tris*) Conf. acta pestiensis commissionis. **) Gabrielis Erdödy episcopi agriensis vita ed Cassov. continet ejus tales laudes. Monumenta. IU. 4