Fabó András: Monumenta evangelicorum Aug. Conf. in Hungaria historica III.
VI. Comitatus posoniensis - Parsgeneralis
195 mitatus *) erant evangelico-lutherani regnante Ferdinande I. rege. Ubi locorum sacrornm causa conveniebant, penuria documentorum distincta commemorare vetat. Id clarissimum est, archiepiscopum strigoniensem Olahum cum clero, accepta a rege potestate, talibus initiis reformationis acriter obstitisse, minis carceribusque, quos li. cuit, punivisse**), praesertim publicata libertate domini coena utendi sub utraque specie***) et librorum evangelicorum inquisitione eosdem evangelicos in sinu matris retinere conabatur; sed succedente in regimine Maximiliano II. non ubique licuit. Hic perlecto libello supplici posoniensium f) protectionem publicabat et de usu sacrae domini coenae voluntatem ita posoniensibus notificabat: „Maximilianus II. dei gratia electus romanorum imperator semper augustus, ac Germaniae, Hungáriáé Bohemiaeque rex, archi- dux Austriae, fidelibus nostris, prudentibus et circumspectis judici, magistro civium et juratis ceterisque civibus civitatis nostrae poso- niensis, salutem et gratiam. Sacra quondam caesarea majestas, dominus et genitor noster colendissimus piae memoriae, pro sua in religionem catholicam et fideles suos subditos pietate, una nobiscum et cum aliis quibusdam reverendissimis, illustrissimis principibus Germaniae, apud s. concilium tridentinum proxime praeteritum, et etiam apud summum pontificem per oratores diligenter laboravit, de concedenda fidelibus suis subditis communione sacro-sanctae euchacapitaneorum jaurinensium secretarius, qui frequens apud posonienses, anno 1581. testamento condito, posoniensi civitati pro intertenendis in aliquo au- gustanae confessionis collegio duobus bonae indolis juvenibus, nativis hun- garis, 2000 rfl. legavit. Ipsa verba testamenti clare habent expositum de Ka- pornakio : „Confessionem augustanam toto pectore amplector, in qua etiam morior.“ Superest testamentum illud per Joannem Krotossi praepositum majorem strigoniensem die 25. mensis aug. anno 15S7. transsumtum. *) Post comitem Eccium Salm ab anno 1552. supremum comitem hujus comitatus, cujus dominam mortuam reverendissimus Petrus Bornemisza in praesentia episcoporum et magnatum funebri sermone honorabat, meritis in evangelicos inclaruit maxime Nicolaus II. a Salm, anno 1575. supremus comes, simul cum vicecomite domino Francisco Eszterházy. Yid. Petri Bornemisza praef. P o s t i 11 a e hungaricae edit, in Rárbok anno 1534.. *&) De ludimagistro incarcerato ad Szeli infra subnectemus. ***) Conf. Tolerantia seculi XVI. mea p. 72.. f) Vid. cel. Ribiny Memora b. p. II. p. 194., 544.. De visitatione tali librorum qualia archiepiscopus Olahus decreverat, habet b. Péterfy in Conciliis Hungáriáé ad annum 1560.. 13*
