VJESTNIK 4. (ZAGREB, 1902)

Strana - 14

14 bio „conte Damian Ciocotich capo di Crovati" ;

% a na izpravi 1553. g. podpisan je „Marco de Marco Capo de Croati"} Iz sedamnaestoga vieka sačuvala nam se je serija zapovjednika domaće mletačke hrvatske vojske, medju kojima i spomenuti već knez Frano Posedarac,

3 najprije kao Governatore dei Croati di Nona 1634. g., a kašnje Collonello delle genti paesane di Nona 1656. g.

4 Ali mletačka je vlada službenim izpravama izključivo hrvatstvo svojih podanika u Dalmaciji još i kašnje priznavala. Tako generalni dalmatinski i arbanaški providur Andrija Vendramin u svojoj depeši na dužda 1644. godine naglasuje, da je mletačka Dalmacija zemlja jednog jedincatog ilirskog jezika od talijanskoga skroz različitog;

s a njegov nasljednik glasoviti vojvoda L. Foscolo šest godina kašnje taj jezik nazivlje izrično „hrvatskim ili slovjenskim".

0 Nego, kako je žiteljstvo mletačke Dalmacije svoj jezik i narodnost nazivalo ? U tom treba razlikovati, ako je pisalo tudjim, biva latinskim ili talijanskim jezikom, ili svojim živućim jezikom. Kad su mletački Dalmatinci pisali latinski ili talijanski, onda su svoj jezik nazivali slavenskim ili slavonskim ili dalmatinskim, ali kad su pisali svojim jezikom, onda su ga nazivali hrvatskim. „Dalmatae — ovako dalmatinski povjestničar sedamnaestoga vieka i mletački podanik Trogiranin Lučić •— ipsisipie contermini Slavi, linguam Slavam non dicunt, sed Hrvatam vel Serbam, prout cujusque dialectus est.

1 I doista, dok u najstarijim dalmatinskim latinskim izpravama narodni jezik biva nazivan slavonskim,

8 u hrvatskim, istarskim i dal1 Sanudo, u Arkivu za jugosl. povjestnicu, VIII., 155. 2 De Grassis, Liber rubeus ninski, br. 38, str. 139. 3 Posedarski „Libro d' oro" u arhivu knezova Posedaraca-Begna u Posedarju, br. XLI., XLIL, str. 71—2; CXLIL, str. 169. 4 Sr. Alačević, La for za teritoriale nella Dalmazia, u Bullcttino daim. VII. (1884.), 61 i d. ; Venezia e le sue lagune, l

2

., 253. — Brusoni, Historia delV ultima guerra ira' Veneziani e Tuscht, Venezia, 1672., I., 119 i d. 5 Dispacci del prov. gen. di Dalmazia et Albania Andrea Vendramin, u državnom mletačkom arhivu ai Frari, sv. 48. III. (Secreta), br. 150: „Zara 8 X. 1644. Serenissimo Principe ! — — Di piu il mio cancelliere, che non possiede la lingua illirica (nè si deve per molti rispetti condur persona del Paese, per lo che ho avuto (occhio), vedendo impossibile altramente supplire, di elleger coadj

utori, che possedano V Idioma appunto per gli eventi suddetti — — — Convengo perciô ricorrere alla pubblica gratia, et col pi.ù rigoroso, et humile délia mia riverenza pregarla di accennarmi in questo particolare i suoi sapientissimi sentimenti, se devo proseguire l'incaminato uso in riguardo alla molteplicità del negocio, del Paese, dell' idioma diverso dall' italiano, dove vi e una sol lingua, e delle lontananze . . 6 Odluka L. Foscola 18/11. 1650., upravljena knezu Franu Posedarskomu, pukovniku narodne vojske u Ninu („Governatore délia Natione Croata, Colonello delle genti paesane"): „Scrivo le annesse al Smiglianich, che si contentera di leggergli non permettendo il tempo di traddurle in Idioma Crovato; e nel mentre gli aggiungerà — — Ho rissoluto di far seguire la detta traduttione délia lettera in schiavo, onde nel rendergliela, potrà aggiungere le espressioni, che di sopra Le ho accennato . . ." Posedarski „Libro d'oro" u arhivu knezova Posedaraca-Begna u Posedarju br. CXXXV., str. 159. 7 Lucii, De regno Daim, et Croatiae, Amstelodami 1668., L. IV., c. 4. 8 Listina kralja Krešimira 1069. g. : vulgaris sclauonicus, Rački, Doc. 73. Kolomanova listina 1111. g. : sclavonice, Bojničić u „Vjestniku zem. arkiva" I., 35.