VJESTNIK 2. (ZAGREB, 1900.)
Strana - 163
163 belus erat homo ferocissimus, armisque imbutus, devotissimus ac defensor fidei Christiane, uolensque ac liberare cupiens sanctum sepulcrum Christi, quod soldanus öccupaverat. Igitur omnibus mandauit sub fidelitate regnicolis ut unusquisque se preparet in acie in campo petrouopogle : Cum autem slavi aborirent mandata et edicta regis, propter uxores ac liberos dixerunt: „quid iste facit rex, nunquam ultra videbimus liberos, uxores ac nostram patriam, ad quid nobis persuaderat pertransire mare" ; et tunc ii peruersl Slavi persuaderunt secretarium regis ut eum trucidaret, ac alium pincernam nomine Tadeum slavum ; ac U duo nocte intrarunt sub regis tentorio, 20 die aprilis, trucidarunt eum in campo supra dicto, iuxta ecclesiam sancte cecilie, et antequam obiret, conuocatis omnibus regnicolis, coram omnibus in haec verba prorupit: „o infidèles slavi „slovinci", quis vos phasinauit me occidere, semper fuistis infidèles et rebelles coronc mee. Dehinc: O fidèles et fratres mei corvati ac Dalmate, ac ex intimo cordis doleo quod uos fratres et serui mei fidelissimi! vester ultimus rex ero, quia Semper ex nunc alienis regibus, et principibus subjecti eritis. Hec dicens, subiit ex hac vita, et sepultus est in capitalo thinigensi in ecclesia sancti Bartholomei ante altare magnum: O infelix corvatia! que talem et tantum regem amisisti: et denique multis annis croatia dalmatiaque luxerunt eum: habebat autem in uxorcm sororem sancti ladislai regis hungarie. Mortuo que Zorobelo sine liberis, rex ladislaus regnum Croatie primo occupavit, ac sue ditioni subiecit usque in présentent diem. U savezu s ovom vijesti prikazuje se pripovijest varšavske kronike u sasvim drugom svjetlu. Dotično mjesto glasi: „Cui (Aquilae) in prima stacione nocturni, sive cum in eubiculo dormiret, ver visum angélus sanetus: preeipit tibi dominus deus Jesus Christus, ut cum ferocitate tua civitatem sanetam Romam, ubi apostolorum meorum corpora rcquiescunt, ne introeas, sed reverte et meum electum regem Casimirum, qui in Sclavoniae et Chruacie partibus toto cordis ac mentis affectu fideliter servivit, et in eis qui ipsum tradendo turpiier occiderunt, ulciscere, quia dixerunt nunquam rexerit super nos, sed nos ipsi regnabimus" movit autem inde sc et exercitus suos, et pertransivit alpcs Corinthie et Sclavonie inter fluvios Savam et Dravam, ibique occurerunt ei principes Chruacie et Sclavonie, et direxerunt acies, et refulsit sol in clypeos aureos, et resplenderunt montes ab iis et fecerunt conflictum magnum octo diebus. Tradidit autem eos deus in manus Aquile regis propter regem eorum Casimirum, quem tradiderunt et turpiter occiderunt, cesi sunt autem Sclavi et Chruati, alii fugierunt, alii in captivitatem dueti sunt". — „. . . rex vero Sclavonie et Chruacie circa mare delectabatur in civitate que Sipleth (Spalato) dicitur . . . ." 1 0 tim su se vijestima živo prepirali 3 uslijed Račkijeve tvrdnje, 5 da kralj Zvonimir nije umro nasilnom smrću. On navodi dva argumenta protiv te tvrdnje 1 Endlicher, Rerum Hungaricarum monumenta Arpadiana. Sançalli 1849. pag. 63. 2 Virag gimn. program, Rijeka 1891. brani dobrim razlozima istinitost ote vijesti; Klaić: kralj Svinimir, Zagreb 1876. drži, da izvori ne govore u ovom pitanju dovoljno jasno; Bulić (u Kršnjavijevom „Iz Dalmacije 1900.") nalazi, da se topografija posvema slaže sa izvorima. 3 Rad XIX. p. 97.
