ARHIVSKI VJESNIK 43. (ZAGREB, 2000.)

Strana - 110

V. Lipovšćak, Zaštita audiozapisa, Arh. vjesn., god. 43 (2000), str. 109-136 VINILNA PLOČA za 33 o/min (30 i 25 cm) i 45 o/min (17 cm ) U upotrebi je od 1950. a danas sve manje. Izrađena je od polivinilklorida, osjetljiva na temperaturu, počinje se savijati pri temperaturi od 60°C. Troši se reprodukcijom. CD - COMPACT DISC U uporabi od 1983. Sastoji se od polikarbonata, aluminija, laka i naljepnice. Može se javiti oksidacija zbog difuzije boje, naljepnice i laka. Osjetljiva je na otiske prstiju i ogrebotine. Trajanje reprodukcije iznosi 80 minuta. CD-R, COMPACT DISC-RECORDABLE U uporabi od 1990. Sastoji se od polikarbonata, organske tvari, zlata, laka i naljepnice. Pokazuju iste probleme kao kod CD. MAGNETOFONSKA VRPCA U uporabi je od polovice 50-ih godina. Izrađena je od poliesterskog nosača na koji je nanesen sloj željezno-oksidnog praha. Postojana je na temperaturu, mehanički veoma stabilna - istezanj em doduše može puknuti-i postoj ana je na vlagu. Na kolutu je namotano 1000 m vipce, širine 6,3 mm i debljine 50um. Pri brzini vrpce od 19 cm/s može se zabilježiti oko 80 min. programa. R-DAT, ROTATIONAL DIGITAL AUDIO TAPE U uporabi je od 1990. U plastičnoj kaseti (kao VHS) nalazi se magnetska vrpca koja na poliesterskom nosaču ima nanesen magnetski sloj od čistog željeznog praha. U kaseti je namotano vrpce za najviše 120 min. reprodukcije, širine 3.81 mm i debljine 13um. Ima manju mehaničku stabilnost u odnosu na magnetofonsku vrpcu. Ostalo je isto kao kod magnetofonske vrpce. KASETA Kasetu kao zaštitno kućište koje štiti sve tanju, pa samim time i osjetljiviju magnetsku vrpcu od faktora stresa uvjetovanog okolinskim čimbenicima treba pozitivno ocijeniti. Na žalost, pritom se često zaboravlja da se vrpca i u kaseti ponaša poput magnetske vrpce. Dospiju li kasete kojima se nestručno rukuje u arhiv te ako se ne premotaju na stroj koji čisto premata prije nego što se stave u regal, može doći od izobličenja materijala zbog temperaturnih razlika. I materijal od kojeg je izrađena kaseta igra, dakako, ulogu te ga ovisno o namjeni valja uzeti u obzir. U kaseti je namotano vrpce najviše za 120 min. reprodukcije, širine 3.81 mm. 110