ARHIVSKI VJESNIK 31. (ZAGREB, 1989.)

Strana - 211

Vijesti. Arhivski vjesnik, 31/1988. sv. 32, str. 209—246broju »Arhivskog almanaha« iz 1958. godine (str. 13, bilj. 5) — najstariji u SR Srbiji. Ta duga tradicija — naravno, ometana nerijetko mnogim i vanjskim i unutrašnjim činiocima — utjecala je na razvoj arhivske službe u toj našoj republici, a osobito pozitivno u poslijeratnom, socijalističkom periodu. Toj je svrsi usmjerena i izdavačka djelatnost, u ovom slučaju »Arhivskog almanaha« kao organa Društava arhivskih radnika NR Srbije, čiji je prvi broj izašao u Beogradu 1958. godine. Zapravo, bio je nasljednik »Arhivskog pregleda« — tromjesečnog biltena historijskih arhiva koji je bio prestao izlaziti krajem 1956. godine. U uvodnoj riječi »Arhivskog vjesnika« pod naslovom »Od redakcije« naglašeno je: »Arhivski almanah tretiraće aktuelna pitanja razvitka arhiva i arhivske službe u N.R. Srbiji i karakteristične momente iz njihove istorije, beležiti iskustva postignuta u stručnom radu i obaveštavati o stanju arhivske građe u arhivama ustanova, preduzeća i organizacija. Godišnjak će također pratiti izdavačku i kulturno-prosvetnu delatnost istoriskih arhiva i davati osvrte na sve pojave koje se, posredno ili neposredno, tiču arhiva i arhivske građe. Po zamisli redakcije, nebi trebalo da članci i beleške budu samo obične informacije, nego više rezimei i kritički prikazi jednog stanja, osvrti na probleme i karakteristične pojave, mišljenja i predloži kako da se nešto izmeni i unapredi« (str. 5). Rečeno je to 1958, deset godina nakon osnivanja arhivskih središta u Srbiji i začetka većeg broja sreskih arhiva. Urednici — Edib Hasanagić i Smiljka Đurić (uređivački odbor: Sava Atancković, Danica Gavrilović, Slobodan Grujić, Smiljka Đurić, Slobodan Mirić, Dobrila Petrović, Edib Hasanagić i Milorad Dželebić) — odlučno su krenuli u akciju, te već s prvim brojem zacrtali dugogodišnju djelatnost glasila. Bilo je prirodno, dakle, da prvi objavljeni tekst nosi naslov »Istoriski arhivi u Srbiji«, u kojem je autor Edib Hasanagić dao širi uvid u razvoj i tadašnje stanje arhivske službe u Srbiji. Prema priloženoj karti s mrežom historijskih arhiva tada su te institucije — sreski, oblasni, pokrajinski, republički, savezni i specijalni — djelovale u Subotici, Somborn, Senti, Kikindi, Zrenjaninu, Novom Sadu, Sremskim Karlovcima, Sremskoj Mitrovici, Pančevu, Beloj Crkvi, Šapcu, Beogradu, Požaruvcu, Valjevu, Negotinu, Kragujevcu, Svetozarevu, Titovu Uzicu, Čačku, Zaječaru, Kruševcu, Nišu, Pirotu, Leskovcu i Prištini. U tome broju »Arhivskog almanaha« Pero Damjanović objavio je članak »Lenjin u prikupljanju d iskorišćavanju istoriskih izvora (odlomci)«, Dobrica Ćosić »Za pamćenje i kontinuitet«, Ljiljana Aleksić »Arhivska građa o Srbiji u Arhivu francuskog ministarstva spoljnih poslova (1896—1918)«, Stana Đurić-Klajn »Arhivi kao izvori za istoriju srpske muzike«, Miraš Kićović »Rukopisi Narodne biblioteke u Beogradu«, Milivoj Rajkov »Vašarske privilegije Kikinde u XVIII veku«, Blagoje Živković »Istorija veka jednog zanatlije (Iz memoarskih beležaka Mitra Mićevića, užičkog abadžije i terzije)«, Vladimir Stojančević »Nekoliko predloga za sređivanje i izdavanje dokumenata iz kneževe kancelarije«, Vitomir Stojaković »Nekoliko podataka o dosadašnjem radu na istraživanju i mikrofdlmovanju arhivske građe u stranim arhivima«, Olga Jaćimović »O arhivskoj građi u registraturama«, Vera Vulović »Rešavanje problema konzervacije arhivalija«, Bosa Mihajlović »Centar za informaoije o arhivskoj građi«, Mirko Ćuković »Pred bitku na Sutjesci (Iz ličnih beležaka)«, Bogumil Hrabak »Rad Pašićevog pouzdanika u Rusiji, Dr Radoslava Jovanovića za vreme oktobarske socijalističke revolucije (Jugoslovenska udruženja u Rusiji od kraja 1917. 211