ARHIVSKI VJESNIK 27. (ZAGREB, 1984.)

Strana - 232

Prikazi — recenzije. Arhivski vjesnik, 27/1984. str. 231—246. plenumi, sednice centralnih organa SKOJ-a (tom 1) 2. — dzveštaji, proglasi, leci, okružnice, uputstva, saopštenja i pisma centralnih organa SKOJ-a (tom 2); 3. reviolucionarni studentski pokret (univerziteti u Beogradu, Zagrebu i Ljubljani (tom 3); 4. — organi SKOJ-a i revolucionarnog omladinskog pokreta (reprint izdanja): »Crvena zastava«, »Mladi lenjinist«, »Mladi boljševik«, »Bilten SKOJ-a« i dr. (tom 4). Zaključit će, dakle, da je riječ o opsežnoj seriji dokumenata, o najvažnijim dokumentima iz bogate povijesti revolucionarnoga omladinskog pokreta. Prvu knjigu — pod naslovom »Kongresi, konferencije i sednice centralnih organa SKOJa (1919—1924) — priredio je dr Slavoljub Cvetković, naučni savefcnik u Institutu za savremenu istoriju. On je odabrao dokumente — ukupno 85 (od toga se 79 dokumenata izravno odnosi na centralne organe SKOJ-a od njegova osnivanja do g. 1924, do zabrane rada Savezu radničke omladine Jugoslavije, legalne organizacije SKOJ-a među radničkom omladinom, a svega 6 dokumenata su prilozi, tj. takva građa koja govori o SKOJ^ kao organizaciji vezanoj uz Komunističku omladinsku internacionalu ili uz KPJ), poprati0 ih bilješkama ukazujući u njima na najvažnije događaje, procese, ličnosti u vremenu o kojem govori dokumenti, te knjige ne samo u komunističkomu, pa zatim i u radničkom pokretu uopće, nego i u političkomu, ekonomskomu, društvenom životu, kako u zemlji tako i u svijetu. U knjizi se nalazi i Hronologija koja upućuje na najvažnije događaje tokom g. 1919. do g. 1924. u zemlji 1 svijetu. Registar ličnih i geografskih naziva, Skraćenice, popis Izvora i literature, te ilustracije koje su također dio ovoga zbornika dokumenata. Oni pomažu lakšem snalaženju u dokumentima ne samo istraživačima nego i svima drugima zamteresiranim čitaocima. Na isti je način priređena i druga knjiga — pod naslovom »Kongresi, konferencije i sednice centralnih organa SKOJ-a (1925—1941)« — koju su priredili dr Slavoljub Cvetković i dr Miroljub Vasić. To znači da su autori također popratili dokumente bilješkama o najvažnijim događajima, ljudima, tokovima razvoja komunističkog pokreta u vremenu od g. 1924. do g. 1941. kad je ti SKOJ prešao značajnu etapu od ilegalne, više-manje sektaške organizacije mladih, do snažnog uporišta, premda i dalje u dubokoj ilegalnosti, KPJ među mladima, KPJ koja je pod vodstvom Josipa Broza Tita izrasla u partiju revolucije. Ta je knjiga opsežnija od prve: u njoj je objavljeno 97 dokumenata izravno vezanih uz CK SKOJ-a, te 10 priloga koji govore o vezama SKOJ-a s Komunističkom omladinskom internacionalom, te s KPJ, odnosno o djelatnosti SKOJ-a u komunističkom pokretu uopće. I ta je knjiga urađena prema načelima za izdavanje historijske građe, iako je i u njoj, kao i u prvoj, pa i u trećoj knjizi ove serije, morala doći do izražaja specifičnost organizacije SKOJ-a ne samo u programatskoim nego i u akoionom pogledu. I treća knjiga ove serije — pod naslovom »Kongresi, konferencije i sednice centralnih organa SKOJ-a (1941—1948) — koju je priredio dr Petar Kačavenda, naučni savetnik spomenutog Instituta, ima značajke kao i prve dvije knjige. Ona je najkraća. Objavljena su svega 72 dokumenata, od onoga o savjetovanju »O liniji skojevskog rada u vojsci« iz g. 1941. (svega jedan dokument o CK SKOJ-a je do sada pronađen iz te godine) do zapisnika sa sastanka CK SKOJ-a održanog 13. prosinca 1948. godine. I ovdje, kao d u prethodne dvije knjige, bilješke, kronologija, registri imena, skraćenice, popis izvora i literature, te ilustracije imaju zadaću da ukazu i objasne najvažnije događaje i ličnosti koji se spominju u knjizi. 232