ARHIVSKI VJESNIK 4-5. (ZAGREB, 1962.)
Strana - 387
a. Arsenovi spojevi. Razni arsenovi spojevi (uglavnom arsenovi oksidi) vrlo su dobri insekticidi — osobito u borbi sa žoharima i sa glodavcima. Kod postupka sa arsenovim spojevima mora se osobito paziti, jer su vrlo otrovni za čovjeka i domaće životinje (0,1 g usmrti čovjeka). b. Natrijev perborat — Na2B4O7.lOH.2O i borna kiselina — H3BO3. Upotrebljavaju se također najčešće u borbi protiv žohara. Imaju slabo baktericidno, a dosta dobro bakteriostatsko 1 djelovanje. c. Natrijev fluorid — NaF. To je bijeli kristalinični prah. Upotrebljava se kao vodena otopina ili u smjesi s krompirovim brašnom ili talkom. Vrlo je dobar insekticid i ratieid, ali razdražuju sluzokožu i oči i izaziva kašalj i krvarenje iz nosa. Upotrebljava se najviše za preventivno premazi van je zidova i podova . 3. Fumiganti, plinoviti insekticidi i jungicidi. Fumiganti su takve tvari koje imaju toksično djelovanje onda kada su u plinovitom stanju. Kod normalne temperature fumiganti mogu biti u krutom, tekućem ili plinovitom stanju, ali u prva dva slučaja moraju biti vrlo hlapivi ili sublimirati već kod slabo povišene temperature. Upotrebljavaju se za dezinfekciju, dezinsekciju i deratizaciju u zatvorenim komorama ili prostorijama. Kod upotrebe fumiganata mora se voditi računa 0: 1. koncentraciji kod koje dotični preparat ima fungicidna, insekticidna ili deratizaciona svojstva, 2. utjecaju vanjskih faktora — temperature, vlažnosti, pritiska, cirkulacije zraka i si. — na njihova toksična svojstva, 3. ekspoziciji koja je potrebna da bi dotično sredstvo dalo pozitivne rezultate, 4. stepenu prodiranja upotrijebljenog sredstva u dubinu materijala koji se dezinficira odnosno dezinsicira, 5. stepenu stupanja u kemijsku reakciju sa objektom koji se dezinficira ili dezinsicira. Bez obzira na to da li se dezinfekcija ili dezinsekcija vrši u komori ili prostoriji, one moraju biti -izolirane i hermetički zatvorene. Ispuštanje fumiganata iz komore ih prostorije mora se vršiti postepeno, da se ne bi zagadio ili zatrovao okolni zrak. Dezinsekciju jakim otrovima (metilbromidom, etilenoksidom, klorpikrinom, cij anovodikom, ciklonom i si.) u pravilu smiju vršiti samo stručna lica koja imaju za to odgovarajuću obuku i opremu. ... . &j Općenito uzevši može se reći da su fumiganti najbolja sredstva za dezinfekciju i dezinsekciju, jer je njihova sposobnost prodiranja u materijal najveća, što se u mnogim slučajevima može vršiti istovremeno dezinfekcija i dezinsekcija arhivske građe, namještaja a i same prostorije. Osim toga neka od tih sredstava (npr. smjese etilenoksiida i ugljičnog dioksida) imaju i fungicidna i insekticidna i deratizaciona svojstva pa se ako se upotrebljavaju u prostoriji mogu uništiti jednim postupkom mikroorganizmi, insekti i glodavci na arhivskoj građi, namještaju i u prostoriji. Navest ćemo nekoliko preparata za dezinsekciju arhivske građe i arhivskih spremišta koji se češće spominju. 1) Bakteriostatsko djelovanje imaju sredstva koja ne uništavaju bakterije, ali usporavaju i zaustavljaju njihov rast.
