ARHIVSKI VJESNIK 3. (ZAGREB, 1960.)

Strana - 416

Razgraničavajući između pojedinih arhivskih ustanova poslove, medu koje spada i preuzimanje grade na trajno čuvanje, treba voditi brigu o interesima historijske nauke i racionaliziranju rada istraživača i ostalih korisnika arhivske grade. U interesu je nauke i istraživačahistoričara da u jednom mjestu, npr. u Republičkom arhivu, mogu doći makar i do sumarnih podataka koji će im omogućiti da u cjelini razmatraju i proučavaju problematiku s pojedinih područja života u cijeloj Republici. Isto tako ako žele npr. proučavati historiju jednoga određenog kraja da mogu naći potrebne cjelovite podatke u regionalnom arhivu.

4 Prema tomu stvarnu nadležnost treba odrediti s naročitim obzirom na zadatke arhivskih ustanova: Republičkog arhiva da prikuplja i trajno pohranjuje arhivsku građu republičkog značenja,' a regionalnih da prikupljaju i trajno čuvaju arhivsku gradu regionalnog, odnosno lokalnog značenja. Potrebno je, dakle,- odrediti koji su organi vlasti i ustanove javnih službi, privredne i društvene organizacije republičkog a koje regionalnog karaktera. Pri tom razgraničavanju nema velikih poteškoća kod organa vlasti, ustanova javnih službi i društvenih organizacija, jer iz njihovih funkcija izlazi koje od njih imaju republičko, a koje regionalno (lokalno) značenje. Izuzetak je manji broj podređenih ustanova koje su u pogledu stručnog i eventualnog financijskog nadzora vezane za republičke ustanove. Razgraničenje je znatno teže provesti u privredi, a naročito' u oblasti industrije, jer je prestankom administrativnog upravljanja privredom dokinuta i podjela privrednih organizacija na savezne, republičke i lokalne i sve su privredne organizacije (poduzeća i radnje) postale samostalne. Naš je zadatak da u osnovnim crtama prikažemo današnje stanje i navedemo glavne faktore koji su od utjecaja za razgraničenje materijalne nadležnosti između Republičkog i regionalnih arhiva i to u onim slučajevima i na onim područjima, gdje ta nadležnost ne izlazi jasno iz same prirode organa, ustanove ili organizacije i njezinih funkcija. Prema tomu navodimo samo ona područja na kojima treba raspraviti pitanje razgraničenja, a ne i ona na kojima granice stvarne nadležnosti nisu sporne. Osim toga stavit ćemo prijedloge i sugestije za rješenje razgraničenja te nadležnosti. 4 S obzirom na organizaciju, funkcije i teritorijalnu nadležnost nekih ustanova i organizacija (npr. pošta, banke) može se dogoditi da ne će biti moguće u potpunosti udovoljiti tim načelima. 5 Za ocjenu da li je neka arhivska grada republičkog značenja, nije odlučno samo njezino porijeklo

1

, nego i sadržaj. Smatra se da je republičkog značenja ona građa koja sadrži podatke o zbivanjima i ličnostima važnim za razvitak čitavog naroda odnosno Republike, bez obzira gdje je grada nastala. Dakako da pri preuzimanju i pohranjivanju takve grade treba poštovati princip organske cjeline jednog arhivskog fonda, kao i princip cjeline arhivskih fondova jedne arhivske ustanove. — 416 —