Ciszterci rendi katolikus gimnázium, Baja, 1883

21 celebrandum, quam orationis ad movendum protulit. Ad hoc igitur Romanae laudes in deos, praecipue in ludis, quos Romanos antiquitas 110minat, reducuntur. Sed alia quoque huius gencris exstitit magisque adhuc usitata. Moris quippe erat primis inde libertatis diebus, nisi non temerc iam regum imperio factum ab aliquibus putetur, in exequiarum celebratione in foro cum íoretro consistere, ubi filius patris sive alii ex fam'lia iuvenes meri* a et virtutes mortui laude proferrent, quae laudatio íunebris, seu pro rostris nominabatur. Valerius Poplicola Bruto, primo consuli,

1) M. Fabius consul caesis in bello contra Tuscos Qu. Fabio et Manlio hunc honorem exhibuisse traduntur.

2) Primum quidem clarissimis viris, qui de repulica optiine meríti essent, recepta vero Urbc post ingentem cladem a Gallis acceptam idein honos matronis additus, quod quum in publico deesset aurum, ex quo summa pactae mercedis Gallis confieret, a matronis collatum acceperint.

3) Cuius aliud ex octavo [Jrbis seculo a Caesaré'

4) et a Catulo

5) liabemus testimonium. Primam in oratione seribendi materiam praebentes nonnumquam etiam in archivis depositae eius pietatis consuetudinem tradiderunt ad posteros, ut parmancret lapsu temporum usque ad Caesares.

6) Ipsae enim familiae sua quasi ornamenta ac monumenta servabant ad memóriám laudiun dornesticarum et ad illustrandain nobílitatem suam.

7) Proprias in Roinanis moribus habuit ea laus radices; non est igitur a Graecis origo repetenda. Inveniuntur et in Graecia laudes (lóyoi éitirácpLOi) in memóriáin eorum, qui fortiter pugnantes decessissent, sed magis in facti memóriám, ut insigne virtutis exempluin conspiciatur et ad omnem populum et ad festos dies pertinentes. Scriptae sunt nonnumquam veterum laudationes, ut Themistoclis, Aristidis, Epaminondae, sed legendi et delcctationis causa,

8) non ad singularem finem compositae. Romani parentationes quasi eas ad doinesticam familiarum memóriám colebant, honorem et caritatem in parerites et consanquineos redditum. Sed praeter quod vitiatam laudibus et falsis imaginum titulis, dum familia ad se quaeque famam rerum gestaruin fallenti mendacio trahunt, experimur,

9) páram utilitatis orationi contulerunt, quum potissima huius virtus permovendi animos et omnem vim ad exeitandos eosdem applicandi omnino deficiat. Quum autem habeat virtutum cognitio aliquam dicendi ubertatis copiam,

1

0) ornatu et loquendi consuetudine, quamvis haud latiore,

1

1) aliquid profecisse iudicantur. Genus hoc demonstrativum (yévog é.iiŐEixuxóv) vocatur, quod minus l) Plutarch : Poplicola 9. — 2) Livius II. 47. — 3) Li

v. V. 50. — *) Plut. Caesar. 5. — 5) Cic. De Orat. II. 11. — «) Suet. Tib. 5. — 7) Cic. Brut. 10. — 8) Cie. De Orat. II. 84. — 9) Liv. VIII. 40. — 10) Cic. Partit. Orat. 21. — U) Cic. De Orat. II. 84.