Hat (hét) nemzedék. A Manno család története - Budapest Történetének Forrásai 12. (Budapest, 2015)
Függelék
Κατά τα άλλα και ο István - όταν έγραψε τις αναμνήσεις του - είχε αρκετά αρνητική γνώμη για την εποχή του Horthy. Ανατρέχοντας στο χρόνο που υπηρέτησε ως εθελοντής στο στρατό, επέκρινε το αυστηρό πνεύμα των ταξικών προκαταλήψεων και τις αντιθέσεις, για λόγους γοήτρου, ανάμεσά στα διάφορα όπλα: «Το όπλο της κυρίαρχης τάξης, λόγω του επίμονο συντηρητισμού της, ήταν το ιππικό. Οι έφεδροι αξιωματικοί του προέρχονταν από το ανώτατο στρώμα της κοινωνίας, ενώ τα άλλα όπλα στρατολογούσαν από τις κατώτερες τάξεις, και το πεζικό αποτελούνταν κυρίως από δημοδιδασκάλους.» Τέλος, τον ουγγρικό στρατό εκείνης της εποχής τον θεωρούσε τελείως απαρχαιωμένο, δεδομένου ότι στην εποχή των τανκς και των αεροπλάνων προσκολ- λούνταν με πείσμα στα άλογα. Το στράτευμα χαρακτηριζόταν από φτώχεια, και την έλλειψη σύγχρονων όπλων και μηχανών.121 122 Ζυγίζοντας τις πιθανότητες έκβασης του πολέμου, κατέληγε σε απαισιόδοξα συμπεράσματα: «Οι δύο μεγάλες δυνάμεις (η Γερμανία και η Σοβιετική Ένωση - V. Β.) με τα σχέδια τους απειλούσαν την ίδια την ύπαρξη της παλιάς, να το πούμε ανοιχτά, φεουδαρχικής Ουγγαρίας. Τι είχε να ελπίζει η Ουγγαρία από τη Δύση; Τίποτα το καλό... Εμείς οι Ούγγροι είμαστε μόνοι μας, δεν μπορούμε να βασιστούμε σε κανέναν.»'22 Οι ιδέες του ήταν ταυτόσημες με εκείνες της εχθρικής τόσο προς τους Γερμανούς όσο και τους Μπολσεβίκους μεσαίας ευγενικής τάξης ενώ οι ιδέες του Sándor πιθανώς ξεπερνούσαν αυτό το πλαίσιο. Ο István μετά την αποστράτευσή του, σπούδασε στη Σχολή Γεωργίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου. Προς αυτήν την κατεύθυνση τον ώθησε η συχνά επαναλαμβανόμενη νουθεσία των γονέων του ότι «κάποιος πρέπει να συνεχίσει την διαχείριση των κτημάτων και, αυτός που μένει στο σπίτι είναι, συνήθως, ο μικρότερος υιός». «Αυτές οι σκέψεις ήταν της αρεσκείας μου, γιατί αγαπώ το χωριό, την ζωή της υπαίθρου. Ούτε καν μπορούσα να σκεφτώ, να ζήσω στην πόλη. Γαιοκτήμονας έγινα, αν και με ενδιαφέρανε πολλά πράματα. Πρώτ ’ ο.π ’ όλα οι θετικές επιστήμες, η αστρονομία, η γεωλογία. Ναι, πάνω από όλα η γεωλογία. Κείνον τον καιρό όμως η χώρα ξόδευε πολύ λίγα χρήματα για την έρευνα, την επιστημονική δουλειά, ούτε οι επιχειρήσεις ασχολούνταν με τέτοια. Έτσι, σαν γεωλόγος, δεν θα μπορούσα να ελπίζω σε μία δραστήρια ζωή με πολλά ταξίδια ανά την υφήλιο. Στην καλύτερη περίπτωση θα είχα γίνει γραφέας σε κάποια επιχείρηση, ή εργαζόμενος σε κάποιο εργαστήριο χημείας. Αυτό δεν το ήθελα. σεις. Θυμούμαι, όλη η οικογένεια γελούσε, όταν πολλά μέλη της είχαν ήδη εκτοπιστεί στη στέπα Hortobágy κι αυτός παρέμενε προσηλωμένος στην ιδεολογία του. Μεγάλη αλλαγή έγινε μόνο μετά το 1956. Ρεν ξέρω ακριβώς, πώς έγινε εν πάση περιπτώσει τον συνέλαβαν, τελικά δεν τον κλείσανε μέσα, αλλά τον κατηγόρησαν ότι ήθελε να ανατρέψει το καθεστώς του Kádár...» Γράμμα της Erzsébet Manno προς τον συγγραφέα. 121 Απομνημονεύματα, 58. 122 Απομνημονεύματα, 64. 82
