Hat (hét) nemzedék. A Manno család története - Budapest Történetének Forrásai 12. (Budapest, 2015)
Függelék
στο σπίτι μας με πολυβόλο ψάχνοντας για λιποτάχτες. Τι να κάνεις, είμαστε μικρή χώρα, εμείς έχουμε μόνο ένα σετ από παλιάνθρωπους...! Στο γυμνάσιο των Κιστερκιανών80, το καλοκαίρι του 1945 αρχίσανε τα μαθήματα γι’ αυτούς που θα δίνανε απολυτήριες εξετάσεις. Για έναν συμμαθητή μου τον Ζ.Ρ. αυτό ήταν πρόβλημα. Το σπίτι των πλούσιων γονέων του - ο πατέρας του ήταν εργοστασιάρχης — που βρισκόταν στην οδό Uri, κατά την πολιορκία του κάστρου της Βούδας αχρηστεύθηκε, γι’ αυτό η οικογένεια μεταφέρθηκε στην Πέστη, στην οδό Váci, στο άλλο διαμέρισμά τους. Όλα τα γεφύρια του Δούναβη ήταν ανατιναγμένα, στα ερείπια της γέφυρας Ferenc József (Φραγκίσκου Ιωσήφ) έφτιαξαν ένα μικρό γεφύρι για τους πεζούς, αυτό όμως ήταν αποκλειστικής χρήσης του ρωσικού στρατού, ένας απλός πολίτης μόνο με βάρκα μπορούσε να περάσει στην απέναντι όχθη του Δούναβη. Αλλωστε, νεαροί της ηλικίας μας δεν ήταν σκόπιμο να τριγυρνούν μόνοι του στους δρόμους, γιατί ο σοβιετικός στρατός για να μαζέψει τον αριθμό αιχμαλώτων που έγραφαν στις αναφορές τους προς το αρχηγείο, συμπλήρωναν συστηματικά τον απαιτούμενο αριθμό με νεαρούς και όχι και τόσο νεαρούς πολίτες που πιάνανε τυχαία στον δρόμο. Γι' αυτό το λόγο ο πατέρας του Ζ.Ρ., ο οποίος γνώριζε καλά τον πατέρα μου, παρακάλεσε τους γονείς μου να δεχθούν το υιό του στο σπίτι μας ως τις απολυτήριες εξετάσεις, επειδή το σπίτι μας ήτανε σε απόσταση μόλις 7 λεπτών από το γυμνάσιο. Ο πατέρας μου φυσικά δέχτηκε και απέρριψε την πρόταση του θείου Ζ. για να πληρώσει τα έξοδα. Παρά ταύτα, ο κύριος Ζ., η οικογένεια του οποίου έπαιρνε τακτική και πλούσια βοήθεια σε τρόφιμα από τον εβραιο-αμε- ρικάνικο οργανισμό βοήθειας „Joint”81, καμιά φορά μας έφερνε γάλα σε σκόνη και αλεύρι, από τα οποία η μάνα μου έψηνε υπέροχες τηγανίτες για όλους μας. Με το χρόνο προσέξαμε ότι ο φίλος μας, ο Ζ. Ρ. μετά από κάθε κοινό γεύμα έβγαινε αμέσως στην τουαλέτα και έμενε μέσα αρκετό χρόνο. Μία φορά ο μπαμπάς μου, μη ξέροντας ότι η τουαλέτα είναι κατειλημμένη, άνοιξε την πόρτα και βρήκε εκεί το φίλο μας ντυμένο και καθισμένο στο καπάκι της τουαλέτας, με μία τεράστια μπάρα ελβετικής σοκολάτας γάλακτος στο χέρι - το μισό το είχε φάει κιόλας. Ο κρυπτοφάγος, σε μεγάλη αμηχανία, δικαιολογήθηκε ψελλίζοντας ότι ο ιατρός του είχε συμβουλεύσει να τρώει σοκολάτα. Λίγα χρόνια αργότερα το κομμουνιστικό καθεστώς κρατικοποίησε το σπίτι, εγκατέστησε κάποιον στο απάνω διαμέρισμα που ξανακτίσαμε από το αντίτιμο του κήπου που είχαμε πουλήσει στον γερο-Fullár και στο κάτω διαμέρισμα, 80 Κιστερκιανοί (Cistersienses): καθολικό μοναχικό τάγμα. 81 Ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια του Α'Παγκοσμίου Πολέμου και έγινε παγκόσμια οργάνωση μετά την έναρξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Σκοπός του ήταν η υποστήριξη των πολε- μόπληκτων Εβραίων (Joint Distribution Committee, Μικτή Επιτροπή βοήθειας, σύντομα: Joint). 156